s 134 135

ROZDZIAŁ 5

134

•    wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły (art. 16 ust. 2),

•    odroczenia wypełniania obowiązku szkolnego przez dziecko zakwali fikowane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną do kształceń i.i specjalnego (art. 16 ust. 3),

•    odroczenia wypełniania obowiązku szkolnego przez dziecko zamieszkujące w obwodzie szkoły (art. 16 ust. 8),

•    odmowy zgody na indywidualny program lub tok nauczania (art. 66 ust. 1),

•    skreślenia ucznia z listy uczniów w przypadkach określonych w statucie szkoły łub placówki. Skreślenie to następuje na podstawie uchwały rady pedagogicznej po zasięgnięciu opinii samorządu uczniowskiego (art. 36 ust. 2).

Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami²³'! Zgodnie z art. 39 ust. 3 u.s.o. decyduje on w szczególności o:

•    zatrudnianiu i zwalnianiu nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki,

•    przyznawaniu nagród oraz wymierzaniu kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki,

•    występowaniu z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, o przyznanie odznaczeń, nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników.

Dyrektor szkoły lub placówki oświatowej ma bardzo szeroki zakres zadań. Z istoty jego uprawnień kierowniczych wynika możliwość stosowania wszelkich instrumentów władztwa zakładowego (na przykład poleceń służbowych, instrukcji, okólników). Specyfika instytucji oświatowych wymaga, aby osoba zajmująca stanowisko kierownicze miała także predyspozycje osobiste, takie jak dobry kontakt z młodzieżą, silna wola, umiejętność przewidywania, zdolność do współpracy z nauczycielami i środowiskiem szkoły lub placówki.

Rada pedagogiczna

Rada pedagogiczna to kolegialny (z łac. collcgialis ‘zbiorowy’) organ szkoły lub placówki oświatowej, zatrudniającej co najmniej trzech nauczycieli,

²³⁹ O kompetencjach dyrektora w zakresie stosunków z nauczycielami: zob. uwagi zawarte w podrozdziale „Rada pedagogiczna”.

135

ORGANIZACJA SZKOŁY LUB PLACÓWKI OŚWIATOWEJ

wykonujących jej statutowe zadania dotyczące kształcenia, wychowania i opieki. Podstawowym źródłem prawa określającym działalność rady pedagogicznej jest ustawa o systemie oświaty (art. 40-44), która dotyczy:

•    istoty rady pedagogicznej,

•    jej składu,

•    procedury pracy, uprawnień,

•    sposobu dokonywania rozstrzygnięć.

Zgodnie z art. 40 ust. 1 u.s.o.: „W szkole lub placówce zatrudniającej co najmniej 3 nauczycieli działa rada pedagogiczna, która jest kolegialnym i >i ganem szkoły lub placówki w zakresie realizacji jej statutowych zadań dotyczących kształcenia, wychowania i opieki”. Nauczyciele szkół zatrudniających mniej niż trzech nauczycieli są członkami rady pedagogicznej szkoły, której jest podporządkowana szkoła filialna. W art. 44 u.s.o. ustawodawca zobowiązał ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do określenia w drodze rozporządzenia typów szkół i placówek, gdzie nie tworzy się rady pedagogicznej ze względu na jej specyficzną pracę²⁴⁰.

O składzie rady pedagogicznej stanowi art. 40 ust. 3 u.s.o.: „W skład rady pedagogicznej wchodzą wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkole lub placówce oraz pracownicy innych zakładów pracy pełniący funkcje instruktorów praktycznej nauki zawodu lub prowadzący pracę wychowawczą z młodocianymi pracownikami w placówkach zbiorowego zakwaterowania, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza stanowi podstawowe zajęcie. W zebraniach rady pedagogicznej mogą także brać udział z głosem doradczym osoby zapraszane przez jej przewodniczącego za zgodą lub na wniosek rady pedagogicznej, w tym przedstawiciele stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzenie i wzbogacenie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki”. Z inicjatywą zaproszenia gościa może wystąpić dyrektor wtedy jest potrzebna zgoda rady pedagogicznej, lub członkowie tej rady. Goście najczęściej są zapraszani na zebrania, które mają charakter szkoleniowy lub dotyczą problemów związanych z rozwojem szkoły (placówki). Gośćmi mogą być na przykład przedstawiciele samorządu terytorialnego, rady rodziców, a w przypadku szkół zawodowych - podmioty gospodarcze, z którymi szkoły te współpracują. Zaproszeni goście mają tylko prawo do głosu doradczego.

²⁴⁰ Na przykład w schroniskach młodzieżowych, bibliotekach pedagogicznych, ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych.