136 137

136 8. Obliczenia hydrauliczne instalacji wodociągowych

a) dla określenia średnicy i wysokości strat ciśnienia: dane: przepływ obliczeniowy q w dmfys,

tok postępowania: w zależności od rodzaju przewodu orientacyjnie narzuca się prędkość przepływu v (tabl. 8.1), następnie odczytuje się z nomogramu średnicę d oraz jednostkową wysokość strat ciśnienia i, a następnie oblicza się sumaryczną wysokość strat ciśnienia: Ah = i-L;

Tnhlica 8.1. Prędkość przepływu wody w przewodach wodociągowych

Rodzaj przewodu	PN-9Z'B-01706 Prędkość v LmM	DIN 19SS Prędkość v Tm/sl
Połączenia od pionu do punktów czerpalnych	1.5	2,0
Piony w instalacjach wodociągowych	1,5	2,0
Przewody rozdzielcze	1,0	1.5
Połączenia wodociągowe	1,0	U

b) dla określenia prędkości przepływu i wysokości strat ciśnienia: dane: przepływ obliczeniowy q, średnica przewodu d,

tok postępowania: odczytuje się z nomogramu v oraz i, a następnie oblicza się:

Dh = i • L

Miejscowe straty ciśnienia „z” lub wysokość miejscowych strat ciśnienia „h” oblicza sie stosując odpowiedni wzór:

z = 5 • V² - ę fmbarl    (8-3)

b = 0,05 V² • C [ml    (8-4)

gdzie:

^v - prędkość przepływ u wody, [m/s],

I, - współczynnik oporów miejscowych.    _N

Współczynniki oporów miejscowych dla kształtek, łączników i armatury' najczęściej stosowanych systemów instalacji wodociągowych zamieszczono w rozdz. 14.

8.2. Wyznaczanie przepływu obliczeniowego wody

8.2.1. Obliczanie przewodów zasilających

)la określenia chwilowych (sekundowych) przepływów wody w instalacji, wychodzi się z założenia, że prawdopodobieństwo jednoczesnego otwarcia wszystkich tworów czerpalnych jest tym mniejsze, im większa jest instalacja wodociągowa odwrotnie. Chwilowy przepływ wody miarodajny dla dobom średnic przewodów vodociągowych nazywa się przepływem obliczeniowym.

Metody wyznaczania przepływów obliczeniowych, kióre były umywane w projektowaniu do 1992 r. podano w książce [110J, natomiast od 1993 r. obowiązuje norma PN-92/B-01706, która zaleca stosowanie wzorów przyjętych z normy DTN 1988 [25].

Obliczeniowy przepływ wody w budynkach mieszkalnych lub niemieszkalnych należy wyznaczyć stosując jeden ze wzorów' zamieszczonych w tabl. 8.2. Należy zwrócić uwagę na zakres stosowania każdego z podanych wzorów.

tablica S.2. Wzory do określania przepływów obliczeniowych w instalacjach wodociągowych dla różnych rodzajów budynków.

Rodzaj obiektu')	Wzór	Uwagi
Budynki mieszkalne	q = 0,6S2-(2qn)^C"-0,14	dla 0,07 < Zqn < 20 dmtys oraz dla armatur)- 0 qR < 0,5 dmVs
	/ \0,21 q=l,7’U<ł„) -0,7	dla Xq:, > 20 dm Vs oraz dla armatury 0 q„ S 0,5 dm^3/s
Budynki biurowe i administracyjne	q = 0,682 - ( 2q„) -0,14	dla Xq:, £ 20 dm^3/s
	i ^ \0,S4 q = 0,4 - ( 2qft) + 0,48	dla Zq„ > 20 dm Vs
Hotele i domy towarowe		dla punktów czerpalnych 0 qn > 0,5 dmVs oraz w obszarze 1 < Zqn < 20 dmYs
	q = 0,698 * (Sq„ j^C“-0,12	dla punktów czerpalnych 0 qn < 0,5 dmVs oraz w obszarze 0.1 < Iq- < 20 dmVs
	q= 1,08 • ( £qn)' “ 1,83	dla lqn > 20 dm^3/s (dla horcli)
		dla Iq,, > 20 dni^3/s (dla domów towarowych)
	q = 4^-(2qn) -6,65
Szpitale	q = 0,698 -(2qn)^C-^5-0,12	dla Iq„ £ 20 dm’/s
	q - 0,25 ■ (Sq„)^M5+ 1,25	dla Xq„ > 20 dmYs
Szkoły	<1 = 4,4 ■{?.<$*-3.41	dla 1,5 < Xq„ £ 20 dmVs; dla Xq, £ 1,5 dmVs q = Sqn
	q =-22,5 (5^)^’ + 11,5	dla Zq„ > 20 dm Ys

Objaśnienia:

q_n - normatywny wypływ z punktów czerpalnych, dm⁵/s

*łn suma wszystkich normatywnych wypływów z punktów czerpalnych obsługiwanych przez wymiarowany odcinek instalacji, dmVs q - przepływ obliczeniowy, dm 7s

Dla instalacji wodociągowych w obiektach innych niż wymienione należy dobrać wzór do ustalenia przepływu obliczeniowego przez analogię do sposobu korzystania z instalacji przez użytkowników.

Normatywne wypływy z armatur) czerpalnej podano w tabl. 8.3 natomiast przepływy obliczeniowe wody dla instalaqi wodociągowych w budynkach mieszkalnych zestawiono w tabl. 8.4. Przepływ' obliczeniowy w^rody q w zależności od Xq_n pokazano na rys. 8.1.

W praktyce projektant ma do wyboru jeden z dwóch rodzajów instalacji, a mianowicie: instalację z centralnym lub miejscowym przygotowaniem wody ciepłej. Poda-