148 149

Zfóaio: C. Rornur, nryiooum hit$ki pod ngiętem wcfrkomjm

Rys. 4.18. TWIordze i drogi wojny na ziemiach polskich (pomost bałtycko-czamomorskl)

iyjnicpru do Morza Czarnego. Jest on wielkim poligonem wojskowym, przez który ciągnęły szlaki wojenne z zachodu na wschód i na odwrót. Posiada naturalne warunki graniczne określone na północnym-wschodzie Bramą 'Smoleńską, zaś na północnym-zachodzie Bramą Morawską i Karpatami. Jego zdaniem część północno-zachodnią i południowo-wschodnią cechuje wyraźna odrębność etnograficzna i tendencje grawitacji duchowo-kulturowej i gospodarczej. Na tym terytorium odbywa się ciągła wojna dwóch największych potęg legionu Niemiec i Rosji, które chcą zawładnąć pomostem bałtycko* •czarnomorskim. Uważał, że ani Niemcy ani Rosjanie nie są zainteresowani pudową państw buforowych. Warunkiem pokoju w tym regionie może być jedynie budowa silnej Polski, której polityka powinna zmierzać do podtrzymania antagonizmu niemiecko-rosyjskiego.

1 Koncepcja Władysława Studnickicgo

ć Władysław Gilbert-Studnłcki (1867-1953) w swoich pracach wskazywał, ggtt polllykę rosyjską cechuje współzależność pomiędzy pozycją Rosji w Azji

• jej pozycją w Ku ropie. Od stanow iska Rosji w Azji Wschodniej zależy, jakie slly będzie mogła ro/w 11144 przeciwko *>wym sąsiadom w Europie- Cytując generała Ku ropni kina, szeroko omówił cele strategiczne Rosp:

•    kontynuowanie polityki Iwana IV zmierzające) do opanowania wybrzeża Morza Bałtyckiego;

•    na zachodzie utrzymać Białą 1 Matą Kuś (terytorium Białorusi 1 Ukrainy);

•    na południu podtrzymać konflikt z Turcją w celu nowych zdobyczy, granice Rosji oprzeć na Morzu Czjunym;

•    na południowym-wschodzie kontynuować politykę Fiodora Iwanowi* cza i Borysa Godunowa, Morze Koppliic musi zostać wewnątrzrosyjskim;

» w Azji posiadłości rozszerzyć w dwóch kierunkach w stronę Az|i Mniejszej i Wielkiego Oceanu.

Studnicki był zwolennikiem bliskiej współpracy / Niemcami I orędownikiem zbrojnej neutralności Polski w zbliżającym się konflikcie międzynarodowym. Wychodził z założenia, że Polska w IW roku znalazła się w optymalne) sytuacji politycznej. Przewidując konflikt mocarstw zachodnich z Niemcami, postulował zbrojną neutralność Polski wobec wojny-Studnicki oskarżył Anglików o próby wciągnięcia Potoki do wojny Angielska deklaracja - jak przepowiadał Studnicki przed wojną - może wciągnąć do wojny Polskę, gdyż uchodzi ona za sojusznika Anglii. Deklaracja ta nie narusza oficjalnie paktu o nieagresji z Niemcami z 1934 roku. jednak przez Niemcy uznana została za wejście Polski do sojuszu mocarstw nieprzyjacielskich. Może to mieć dla Polski fatalne skutki. W wojnie na dwa franty szuka się najpierw przeciwnika słabszego, aby go wyeliminować, a w tym przypadku jest nim właśnie Polska. Największe niebezpieczeństwo ze strony Anglii polega na tym, że pragnie udziału Rosji Sowieckiej w koalicji Czym jednak za ten udział może zapłacić? Tylko ziemiami polskimi Przebieg 1 wynik II wojny światowej utwierdziły go w przekonaniu o słuszności swej postawy przedwojennej. Na emigracji ubolewał nad utratą Kresów Wschodnich i 00 najciekawsze, stał się wielkim przeciwnikiem granicy na Odrze i Nysie. Uważał taką granicę za „dar Stalina" dla pogłębienia antagonizmu polsko-niemieckiego, co musi Polskę przygważdżać do polityki rosyjskiej, szukać oparcia i obrony ze strony Rosji. PO wojnie obawiał się ponownego porozumienia moniecko-sowieckiego, a taka konfiguracja oznacza dla Polski katastrofę. W odzyskaniu ziem wschodnich widział Studnicki szansę odbudowy znaczeni a politycznego Polski w święcie Pomiędzy Rosją a Polską trwa wojna w geopolityce o panowanie we wschodniej części Europy. Z rosyjskiego punktu widzenia posiadanie polskich ziem wschodnich ma geopolityczne znaczenie, gdyż ułatwia jej pochód na Bałkany i do Europy środkowej, j uzależnia przy okazji Polskę od Rosji. Natomiast posiadanie Kresów przez Polskę jest warunkiem utrzymania niepodległości państw bałtyckich Uważał bowiem, że z powodu Galicji Wschodniej Polakom i Ukraińcom trudno będzie się porozumieć.

149