151 2

Zależność (9.11) może mieć praktyczne zastosowanie w sytuacji, gdy statek wszedł na przeszkodę na akwenie, gdzie poziom wody ulega zmianie.

Podstawiając do wzoru zmniejszoną lub zwiększoną, o spodziewaną różnicę poziomu wody, wartość AT_p można określić wartość AD i na tej podstawie nowe N. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że występujące we wzorze (9.11) wielkości X₉. M_Jt D_m i GM_m zmieniają się wraz z zanurzeniem statku i dlatego, przy dużych wahaniach poziomu wody, winno się obliczać dokładną wartość metodą kolejnych przybliżeń podstawiając kolejno do wzoru coraz to dokładniejsze wartości. W celu otrzymania poprawnych wyników należy przestrzegać reguły znaków i tak siła nacisku N (AD) i wynurzenie punktu podparcia przyjmują znak minus.

Skutecznym działaniem mogącym doprowadzić do zejścia statku z mielizny może być wyładowanie, przesunięcie lub przyjęcie ciężaru. Wielkość zmiany zanurzenia statku w dowolnym punkcie X, Y w obrębie dna statku, określić można na podstawie następującego wzoru:

A7

1    (X - X.} • (X. - X

' P    Mj • L_pp

gdzie:

m — przyjęta lub zdjęta masa z odpowiednim znakiem,

X_r Y₉ — współrzędne przyjętej masy,

X, Y — współrzędne badanego punktu.

W przypadku przesunięcia masy na statku, zależność (9.12) przyjmie postać:

A7

(X -    • (*„

^MJ *

D GM

(9.13)

gdzie:

X_tQt Y^ — początkowe współrzędne przesuniętej masy,

X_9t.Y_9l — współrzędne masy po przesunięciu.

Zależności (9.12 i 9.13) mogą posłużyć zarówno do określenia zmiany zanurzenia nad punktem podparcia, jak i nad każdym innym punktem v obrębie dna statku.

Przy przyjmowaniu dodatkowego ciężaru np. balastu ważna będzie ocena czy zmiana obciążenia nie doprowadzi do osadzenia na mieliźnie tej części kadłuba, która dotychczas miała pływalność. Przy doborze współrzędnych pizyjmowanego, wyładowanego lub przesuwanego ciężaru pomocna jest tak iwana oś neutralna (rys. 104), czyli miejsce geometryczne punktów, które przy

151