154 155

JWwdty do Bułgarii Siedmiogrodu do Węgier a Mołdawii do Potoki. Nato, miast cięśc środkowa Ru mu r. Bukaresztem miałaby stanowił? sintodrieł-ftą prowincję pod wspóln* kontrolą i opieką sąsiadów^,v Granica zachodnia Polski powinna .sięgać po i ar O</rv"^,M - na północy po Bałtyk.

$■’ Edmund Romer (syn Eugeniusza) prezentował koncepcję zbliżoną do kmcepqi Goliszewskiego Był zwolennikiem utworzenia Federacji Sto-wiaŁ Zachodnich. Powstały Komitet Zachodriio^owiański, w skład którego k oprócz 1'oUkow weszli Czesi i Słowacy-, proponował utworzyć federację równoprawnych państw. W skład tej federacji miała wejść Jugosławio, Bułgaria, ratetria, Węgry i pozostałe państwa bałkańskie, a decydującą rolę w tym związku miała odgrywać Polska¹¹’.

I Postulowana granica zachodnia Polski miała przebiegać wzdłuż Nysy Łu* mkioj i Odry oraz obejmować całą Zatokę Fińską. Granica wschodnia powinna przebiegać wzdłuż linii traktatu ryskiego, a Litwa włączona do Polski. ■Władysław Pałucki, podobnie jak Edmund Romer, granicę wschodnią polski ustaloną traktatem ryskim uznaje za niepodlegającą dyskusji. Na* EpBiiast odnośnie granicy północnej pisze, iż „łnnrft* i Krnrtfe operat Polski I o (Wtyk jrsf dziejowym nakazem (kwili, o czym mówią debilnie źródle historyczne Bb Hanenty geograficzne, etnograficzne, ekonomiczne i strategiczne, leśne fisi, że ■gPM$l i hm Prusy Wschodnie, jato nirspotyhmy to święcie dziwoląg historyczno-1 'gcog^czmj i kilkusetletni ropień naszego narodu, muszą być całkowicie włączone HbsMirf tdhnimwM^o Państwa Polskiego" ^iy\ Granica zachodnia zaś powinna ■ przebiegać wzdłuż Bobru, lewobrzeżnego dopływu Odry i dopływu Kwisy, [ a następnie od ujścia Bobru pod Krosnem, biegiem Odry aż do Szczecina ł IMor;j Bałtyckiego.

I    Henryk Bagiński (1888-1975) - znawca geografii wojskowej, uważał że S&sadraczym problemem, przed jakim stanęła Pólska po I wojnie światowej

obrona i rozszerzenie stanu posiadania nad Bałtykiem. W odzyskaniu niewielkiego brzegu nad Bałtykiem upatrywał Bagiński szansę dla rozwoju tzw. tSwmdcumei morskiej Pdakow", której służyć powinien rozwój turysty-IM odpowiednie programy szkolne, wielokrotnie powtarzał że głównym warunkiem istnienia niepodległej Polski jest jej wolność na morzu. Za kwestię czasu uważał Bagiński możliwość współpracy niemiecko-sowieckiej, iwa zakończyć się musi wytyczeniem wspólnej granicy.

Najbardziej znanym dziełem pułkownika Bagińskiego jest obszerne stu* OTUm JPcńska i Bałtyk", w którym uzasadnił żądania terytorialne Polski

II    ttże odparł argumenty geopolityków niemieckich uzasadniających Hktodmą ekspansję terytorialną Ul Rzeszy. Autor „Polski i Bałtyku" oraz B)lnotó Patoki na morzu", stwierdza, ze jedną z najważniejszych cech ut-HhMdualncwci geograficznej Mski jest jej położenie na pomoście bałtycko-

ft# Imk, iX&

ImMt B> taiur.

Htantomorsklm i bałtycko-adriatyckim przy Bramnlr MoriwóJry Obok po-ittuMowniUi wymienia Bagiński |n« /»• spójność hydrograficzną symetrię Kidowy (układ rzeźby powierzchni w ign patów wyazyth I nimzych) ₀f_ty klimat P«»Uki Indywidualność gaografic/ni folląl wynika przede wszystkim / naturalnych więzów komunikaomych Południkowe rozwinięto rzeki jak Odra, Wisła wiążą wał górski i Bałłyknen lub H umożliwiają połączenia Bałtyku z Morzem Czarnym. Polska Irży na ikr/yżowantu ważnych jtóg równoleżnikowych z drogami południków) mi Prarz oponowank tych dróg Polska stała się wielka i na tych dragadi nHgf) fi Ni Mg W httuiri* Ba* fiński uważa, że porty w Królewcu I Szocordaaoriały nmaturalnto odcięte od swych macierzystych ziem.

Koncepcja Władysława Sikorskiego

Władysław Sikorski (lBBl-1943)swojąkonocpqę wypracował jacozwok^ <* międzywojennym, a ostatecznie skrystalizował w 1941 roku ftjfcgiła i«u ni stworzeniu bloku państw skierowanych nir Wiko porów Nfcmoooi tocz także pko bariery przeciwko komunizmowi Stonki dążył da organizacji państw leżących między Bałtykiem I Moraem Czarnym Hfppkim i Adriatykiem (rys. 421). Początkowo miały to być błota fadecaćjp* pamtw środkowoeuropejskich wzajemnie się wspierając*. Ptówsznsaknzw^dóCBi była konfederacja Polski z Czechosłowacją. PrzrwTdrwwo luuenaśe H związku przez przystąpienie do niego w przysduśa Węgier i Rumunii ona Litewskiej Socjalistycznej Republika Radztodaz}

W podpisanym w 1942 roku porozumieniu ftłska i C/ednlowicji mf raziły życzenie, aby przyszła konferencji obydwóch paratw obejmowali inne państwa europejskiego obszaru, z którym związane są żywotne interesy Polski i Czechosłowacji. W tym samym roku podpisane wttbiBMBBb nie greeko-jugosłowiańskie w sprawie unii bałkańskiej z adnotacją o współprac)' z konfederacją polsko-czechosłowacką. Wówczas Sikorski stwierdził że „idra. które idzie to idee federacji; ale nie Paneurope Kapokom, om tri Pntib ropa Hitlera, (...) federacje, które idzie, to federacje rewnyth z nwnymi wlnyck : wolnymi"^{1 2}*.

Działania generała Sikorskiego były jednak torpedowane od samego początku, jeszcze w czasie wojny, gdy Sikorski prowadził rozmowy i Beneszem w sprawie przyszłego związku Polski i Czechosłowacji Benesz robił wszystko, by do tego nie doszło, mimo podpisanej w 1940 roku wspólnej dtkłart-cjl stanowiącej formalnie pierwszy krok do taktycznego zjednoczenia tych dwóch krajów. Czesi bez powiadomienia Polaków podpisali w Upcu 1941 roku układ z ZSRR, odrzucając możliwość utworzenia przyszłej federacji

IM

1

154 W.T Kowalski \Ytfg JjfhmtyaM o *m<*r M* r boy* IMHHk Bjjffi

2

W«lu. Wamiwt 1979.