155

Pl« > li K IOWANIł i>( )'.WIAIt( /i N !’• i/WAl A IĄ< Y( l| NA IDENTYFIKACJĘ WĘGLOWODORÓW

r*.ui.tnu* t naiaKieru cncmicznGCo węglowodoiow idinl# 335.

Zaprojektuj doświadczenie pozwalające wykazać nasycony char.ikttt dowolnego gazowego alkanu. W opisie doświadczenia uwzględnij spi /ęt od< /ynnikl, czynności, spostrzeżenia oraz wnioski.

itipowied/
ipiifi	Butla z gazem, wężyk z rurką szklaną, probówki, cylinder zamykany korkiem, pipety
*j(li lynnikl	Gazowy alkan, brom, czterochlorek węgla, manganian(VII) potasu, chlor
t i|ii§. jyitneśd	1.    Do probówki z czterochlorkiem węgla dodać brom. Gaz przepuścić prze/ roztwór bromu w czterochlorku węgla. 2.    Rurkę z gazem wprowadzić do probówki z rozcieńczonym roztworom manganianu(VII) potasu. 3.    Rurkę z gazem wprowadzić do cylindra z chlorem i po zamknięciu cylln dra mieszać jego zawartość, oświetlając mieszaninę reakcyjną intensyw* nym światłem. Po zakończeniu reakcji do ścianki cylindra zbliżyć wilgotny uniwersalny papierek wskaźnikowy.
K|Mi3Uyp/r*nla	W próbie pierwszej brom nie ulega odbarwieniu. W próbie drugiej manga-nian(VII) potasu nie odbarwia się. W cylindrze z alkanem i chlorem zielonożółte pary chloru znikają, papierek uniwersalny zabarwia się na czerwono.
lynicjfiki I	Brak objawów reakcji alkanu z bromem i manganianem(VII) potasu wyklucza nienasycony charakter związku. Alkan w obecności światła ulega reakcji z chlorem (substytucja rodnikowa) z utworzeniem kwasowego produktu reakcji według równania: CnH2n+2 ^+ Cl2 —> CnH2nł-|Cl + HCl

-danie 1 lft.

iipojikiuj i.i:i: (enif p§iwilij^(# p§lwi#rdiid i hiriktii nf( nu t ony alkenu lub nlkinu W upiij# uwiglfdnij sprięt, odciynnlki, c/ynno i< i, ipoitizeienia ora/ wnioski.

spowiedź
#m?fi §#ęlyłi!iiki	Bulle / gazem, wężyk t rurką szklany, probówki, pipety Dowolny gazowy alken lub alkin, brom, czterochlorek węgla, manganlan(VII) potasu
Ppi§. lynnikf 1	i Do probówki z czterochlorkiem węgla dodać brom. Gaz przepuścić pi ze/ roztwór bromu w czterochlorku węgla. ). Rurkę / gazem wprowadzić do probówki z rozcieńczonym roztworem manga
■ - .iii.i	nianu(VII) potasu. W pierwszej próbie brom ulega odbarwieniu. W drugiej - bezbarwny ga/ od barwia roztwór manganianu(VI!) potasu, wytrąca się brunatny osad.
Wnioski	Odbarwienie bromu i rozcieńczonego roztworu manganianu(VII) potasu po twierdza charakter nienasycony związku.

i a* lanie 337.

Zaprojektuj doświadczenie pozwalające udowodnić charakter aroma tyczny węglowodoru w reakcji nitrowania na przykładzie toluenu. W opl sie doświadczenia uwzględnij sprzęt, odczynniki, czynności, spostrze/n nia oraz wnioski.

i i.lpowiedź

^1 Sprzęt	Probówka, pipety, zlewki
Ode zynniki	Stężony kwas azotowy(V), stężony kwas siarkowy(VI), toluen, woda
i 'pis czynności	Do probówki wprowadzić stężony kwas azotowy(V) i stężony kwas siarkowy(VI), a następnie dodać kilka kropli toluenu. Probówkę umieścić w zlewce z gorącą wodą, a zawartość mieszać.
‘.postrzeżenia	W wyniku reakcji nitrowania toluenu powstaje żółta, oleista ciecz.
Wnioski	Toluen ulega reakcji nitrowania charakterystycznej dla węglowodorów aroma tycznych (substytucja elektrofilowa) zgodnie z równaniem reakcji: hno3 + H2S04 H30^+ + HS04~ + no2^+ C6H5CH3 + N02^+ -h> C6H4N02CH3 + H^+ o- i p-nitrotoluen