182

Rys. 3.40. Schemat urządzenia do badania czasu zachowania właściwości roboczych zapraw: I - mechanizm dźwigowy, 2 - podkładka, 3 - pręt penetrujący, 4 - forma, 5 - waga,

6 - próbka 50-^100 mm

ZAWARTOŚĆ POWIETRZA

Część zapraw uzyskuje właściwe parametry robocze i użytkowe jedynie wtedy, gdy świeża zaprawa zawiera odpowiednią ilość powietrza. Jest to parametr szczególnie ważny w przypadku zapraw spełniających funkcje ciepłochronne oraz w tynkach renowacyjnych. W przypadku tradycyjnych zapraw i wypraw odpowiednia zawartość powietrza będzie decydować o urabialności zaprawy. Pomiar zawartości powietrza w zaprawie ułatwia ponadto ustalenie właściwego dozowania niektórych domieszek, np. retentorów lub środków napowietrzających. Sposób oznaczania zawartości powietrza w zaprawie uzależniony jest od jego ilości. Jeśli spodziewana zawartość powietrza jest mniejsza niż 20%, wówczas powinno się zastosować „metodę ciśnieniową”. W przeciwnym wypadku, a więc przy zawartości powietrza powyżej 20%, oznaczenie należy wykonać „metodą alkoholową”. Oznaczenie zawartości powietrza w zaprawie metodą ciśnieniową wykonuje się za pomocą przyrządu, którego schemat przedstawiono na rysunku 3.41. Naczynie pomiarowe o objętości 1 dm¹ wypełnia się badaną zaprawą, układając ją kolejno w czterech równych warstwach, zagęszczając je poprzez 10-krotne uderzenie ubijaka. Po wygładzeniu górnej powierzchni i odczyszczeniu kołnierza naczynia, nakładana jest górna część urządzenia. Po uzyskaniu szczelnego połączenia pomiędzy obiema częściami przyrządu, powstałą nad powierzchnią zaprawy przestrzeń powietrzną wypełnia się w całości wodą i zamyka zawory. Następnie, za pomocą wbudowanej w górną część urządzenia pompki, podnosi się ciśnienie do poziomu określonego w badaniach kalibracyjnych. Kolejną czynnością jest otwarcie zaworu pomiędzy komorą powietrza a zbiornikiem próbki. Sprężone powietrze zostaje wtłoczone do zbiornika próbki, powodując zmniejszenie objętości pęcherzyków powietrza w zaprawie pod ciśnieniem. Powoduje to zmianę objętości zaprawy, mierzoną spadkiem ciśnienia na manometrze wykalibrowanym bezpośrednio na zawartość powietrza w próbce. Zawartość powietrza stanowi średnia z dwóch pomiarów.

182