1907551b567309086987010726080883876980 n

Mctaanaliza polega na ilościowej syntezie wyników pochodzących z wiarygodnych badań dotyczących tego samego pytania klinicznego za pomocy odpowiednich metod statystycznych. Metaanalizę badań z grupą kontrolną stawia Się najwyżej w hierarchii wiarygodności danych z badań klinicznych. Pozwala ona bardziej precyzyjnie ocenić wpływ działania analizowanego czynnika oraz roxszerryć wnioski z pojedynczych badań na szerszą populację. Najczęściej wykorzystywana jest do oceny efektywności interwencji klinicznych. Dzięki zsumowaniu danych źródłowych pochodzących z kilku badań eksperymentalnych. Spośród których każde jest mato liczne, uzyskuje się większe liczebności populacji i Zawężenie przedziału ufności, czyli większą precyzję wnioskowania.

W zależności od rodzaju zebranych wyników w przeprowadzonych badaniach możemy wyszczególnić kilka rodzajów miar efektu, m.in. miary oparte na średnich, miary ekspozycji na zdarzenie i korelacje. W przypadku, gdy wynik przedstawiony jest na skali ilościowej, wspólnej dla wszystkich badań, metaanaliza może być przeprowadzona bezpośrednio na zwykłej różnicy średnich w porównywanych grupach. Jeśli skala, na której przedstawiono wynik, nie jest powszechnie znana lub gdy badania używają różnych skal. możemy podzielić różnicę średnich przez wewnątrzgrupowe odchylenie standardowe, tworząc w ten sposób porównywalny wskaźnik. Nazywamy go standaryzowaną różnicą średnich

W badaniach, w których efekt mierzono na skali ilorazowej, możemy dodatkowo sprawdzić, ile razy silniejszy lub słabszy jest efekt w grupie z interwencją w porównaniu do grupy kontrolnej, korzystając z ilorazu średnich.

W metaanallzie obliczenia oparte na ilorazie efektów będziemy przeprowadzać na skali logarytmicznej. W przypadku badań, których wynikiem jest liczba pacjentów w porównywanych grupach, u których wystąpiło (lub nie wystąpiło) pewne zdarzenie, najczęściej wyznacza się miary takie jak: współczynnik ryzyka RR łrisk ratio/rclatiyc iloraz szans OR (gg|& ratiol i różnica Oitt&RD l/jsfc giKgŁgntę).

Gdy jedno z badań uwzględnionych w metaanalizie wykazało dwukrotnie •wyższą szansę wystąpienia zdarzenia w grupie z interwencją, natomiast na podstawie drugiego badania dwukrotnie wyższa jest szansa wystąpienia zdarzenia w grupie kontrolnej, zakładając jednakowe wagi dla każdego ż badań, powinniśmy otrżymać efekt lącżny wskażujący na jednakową Sżansę wystąpienia żdarżenia w grupie ż interwencją i grupie kontrolnej.

współczynników korelacji r między dwiema zmiennymi ciągłymi. Oprócz miar efektów w metaanalizie będziemy również potrzebować błędów standardowych. Na podstawie tych wartości wyliczane będą między innymi przedziały ufności i wagi przypisywane poszczególnym badaniom.

• W przypadku miary efektu opartych na średnich błąd standardowy

wyznaczany będzie na podstawie odchyleń standardowych i Iitzności w porównywanych grupach. Czasami, mimo że w badaniach korzystano z tej samej skali pomiarowej, wyniki przedstawiane są za pomocą innych miar efekt istnieje możliwość konwersji między niektórymi miarami efektu, dzięki czemu można uwzględnić w metaanalizie większą liczbę badań. W takiej sytuacji stajemy przed wyborem między wykorzystaniem przybliżonych wartości miar efektu i przyjęciem pewnych założeń o włączanych wynikach {które nie zawsze muszą odpowiadać rzeczywistości) a pominięciem części badań, przez co tracimy część informacji i pracujemy na obciążonej próbie. Jeżeli uwzględnimy w metaanalizie dodatkowe badania przedstawiające inne miary efektu, warto przeprowadzić później analizę wrażliwości, w celu sprawdzenia, w jakim stopniu wpłynęły one na efekt łączny.

Przegląd systematyczny-jakościowy przegląd wszystkich badań dotyczących tego samego pytania klinicznego, z użyciem odpowiednich metod zmniejszających błąd systematyczny. Może obejmować metaanalizę.

Etapy przygotowania przeglądu systematycznego

1    2defin>ować badany problem (np. postawić pytanie, określić jasno, czego ono dotyczy, oraz wyjaśnić w jaki sposób i dlaczego będą mierzone obserwacje.)

2    Zlokalizować i wybrać źródła pierwotne {np. wybrać bazy danych piśmiennictwa i rejestry badanych obiektów, ustalić kryteria włączenia i wyłączenia abstraktów, opracować strategię przeszukiwania baz danych i rejestrów.

3.Krytycznie ocenić źródła (np. dokonać oceny wiarygodności publikacji wyników badań, podać listę wykluczonych badań wraz z przyczynami).

4 Zebrać kompletne dane (np. uzyskać kompletne publikacje w oparciu o wcześniej włączone abstrakty, zbadać heterogeniczność poszczególnych badań, ustalić zasadność stosowania metod statystycznych itp.(.

S.Przeanalizować i przedstawić wyniki (np. wykonanie metaanalizy, prezentacja wyników w postaci tabei i grafiki.