PODSTAWOWE POJĘCIA
l. Analiza objętościowa (miareczkowa) polega na ilościowym oznaczaniu substancji na podstawie dokładnego pomiaru objętości roztworu dodawanego odczynnika miareczkującego (titranta) o ściśle określonym stężeniu (mianie), odmierzanego za pomocą biurety i reagującego z oznaczanym jonem.
2. Elektrolity są to substancje, które po rozpuszczeniu w wodzie (lub innym rozpuszczalniku polarnym) rozpadają się na jony obdarzone ładunkiem ujemnym lub dodatnim (dysocjacja elektrolityczna) dzięki czemu posiadają zdolność przewodzenia prądu elektrycznego. Nielektrolity są to substancje niedysocjujące na jony i nieprzewodzące prądu elektrycznego.
3. Stała dysocjacji to stały w danej temperaturze stosunek iloczynu stężeń jonów powstałych w wyniku dysocjacji elektrolitycznej do stężenia cząsteczek niezdysocjowanych. Moc elektrolitu można określić ilościowo przez podanie stopnia dysocjacji a.
4. Roztworami buforowymi pH (buforami pH) nazywa się roztwory słabego kwasu zmieszane odpowiednio z roztworem jego soli z mocną zasadą oraz słabej zasady i jej soli z mocnym kwasem, wykazujące stałe stężenie jonów wodorowych, które praktycznie nie ulega zmianie podczas rozcieńczania lub po dodaniu niewielkich ilości (mniejszych od ilości stechiometrycznych w stosunku do składników buforu) mocnych kwasów lub zasad.
5. Reakcjami utleniania i redukcji (reakcje redoks) nazywa się reakcje chemiczne przebiegające ze zmianą stopnia utlenienia reagujących atomów lub jonów. Aktywność układów redoks charakteryzuje ilościowo potencjał utleniająco-redukujący (potencjał redoks E).
6. Kompleks jest to związek, w którym cząsteczki lub jony, zwane Ugandami tworzą wiązania koordynacyjne z atomem lub jonem metalu. Tworzenie związków kompleksowych jest cechą charakterystyczną metali przejściowych. Stałą równowagi procesu tworzenia kompleksu nazywa się stalą trwałości fi, natomiast stałą równowagi dysocjacji kompleksu nazywa się stałą nietrwałości K.
Alkacymetria obejmuje grupą metod analizy objątościowej opartych na reakcji zobojętniania, polegającej na przeniesieniu protonu od kwasu do zasady z utworzeniem słabo dysocjujących cząsteczek wody:
H30+ + 0IT = 2H20
Wykorzystuje się reakcje zobojętniania mocnych kwasów mocnymi zasadami i odwrotnie, słabych kwasów, również kwasów wieloprotonowych, mocnymi zasadami oraz słabych zasad mocnymi kwasami.
Punkt miareczkowania, w którym oznaczany składnik przereagował ilościowo i stechiometrycznie z titrantem nazywa się punktem równoważnikowym (PR) miareczkowania. Miareczkowanie zostaje jednak praktycznie zakończone w punkcie końcowym (PK), na skutek widocznych zmian zachodzących w roztworze miareczkowanym (pojawienie się zabarwienia bądź zmiana barwy).
Alkacymetria obejmuje dwa działy:
- alkalimetrię - oznaczanie substancji przez miareczkowanie mianowanym roztworem zasady;
- acydymetrię - oznaczanie substancji przez miareczkowanie mianowanym roztworem kwasu.
Metody alkacymetryczne stosuje się do oznaczania kwasów i zasad zarówno nieorganicznych, jak i organicznych.
135