Wykłady z polskiej fleksji8

Podstawowe pojęcia paradygmatyki fleksyjne; lAsemy proste i złożone

w liczniku ma liczbę jego różnych co do kształtu form, a w mianowniku liczbę klatek \_M.,|_l,giczny układ form homonimicznych mają np. leksemy NASTOLATEK i NA-w paradygmacie. Znajdź rzeczowniki o paradygmatach bardziej zróżnicowanych | OI.ATKA lub ADORATOREK (zdrobnienie od ADORATOR) i ADORATORKA. i paradygmatach mniej zróżnicowanych. Jaki jest maksymalny wynik i minimalny Posługując się Słownikiem polskich form homonimicznych Danuty Buttlcr (1984, red.), wynik dla rzeczowników ? uąjdź i opisz w podobny sposób kilka innych modeli homonimii międzyparadygmatycznej.

13. To samo polecenie, co w ćwiczeniu 12, wykonaj dla przymiotnika STARY. Wyra/ |, systematyczny wykaz opracowała Awramiuk (1999). Zob. też recenzję słownika stopień zróżnicowania paradygmatu w postaci ułamka o mianowniku 70 (jeśli dziwi cię Huitlerowej w Bańko (1986, rec.).

ta liczba, wróć do ćwiczenia 8).

14. Podaj po jednym przykładzie rzeczownika, który:

(a) w liczbie pojedynczej ma tylko dwie różne co do kształtu formy wyrazowe, W paragrafie 2.12 wymieniliśmy przykłady leksemów złożonych: KOŃSKIE ZALOTY.

(b) w liczbie pojedynczej ma tylko jedną formę, a w liczbie mnogiej pięć, M )ZIERAĆ NOSA, ŚWIĘTEJ PAMIĘCI, NA OPAK, I TAK DALEJ.

(c) w liczbie pojedynczej ma tylko jedną formę, a w liczbie mnogiej dwie. I • Używając tradycyjnego repertuaru części mowy, spróbuj zakwalifikować wymienione

15. Które z następujących leksemów odmieniają się czysto funkcjonalnie, a które czysto 11 > my jako rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki itd. W taki sam sposób spróbuj

analitycznie: ARA, KAKADU, KHAKI, BIEL, MÓC, MOŻNA, WIDAĆ. WIDZIEĆ, zakwalifikować inne wyrażenia i zwroty wybrane ze słownika frazeologicznego. Zanotuj

16. Oceń prawdziwość następujących zdań: wszystkie wypadki trudne i spróbuj uświadomić sobie przyczynę trudności.

(a) Leksemy nieodmienne mają tylko jedną formę wyrazową. Sprawdź, jak analizowane przez ciebie leksemy złożone zostały zakwalifikowane

(b) Leksemy o całkowicie zneutralizowanych opozycjach fleksyjnych mają W Innym słowniku języka polskiego. Czy przekonuje cię przyjęta tu kwalifikacja? Być może

wszystkie formy synkretyczne. ii/ywuny w tym słowniku repertaur części mowy, w dużej mierze zgodny z tradycją

(c) Leksemy odmienne mają co najmniej dwie kategorie fleksyjne. luumulyczną, jest nieodpowiedni dla kwalifikacji gramatycznej frazeologizmów?

(d) Leksemy formalnie nieodmienne są nienacechowane ze względu na kategorie _#

fleksyjne właściwe danej części mowy.

(e) Leksemy odmienne czysto analitycznie mają wszystkie formy złożone. j|MC)ku/uje się, że zakres odmiany poszczególnych członów trazeologizmu bywa różny

17. Zinterpretuj następujące formy homonimiczne: kozie, kurzą, mamy, myli. salami. ' ^{dla różn}y^ch frazeologizmów, a więc trudny do przewidzenia. Porównaj pod tym

18. Które spośród następujących leksemów należą do homonimów całkowitych, a które ^zwroty SPUŚCIĆ NOS NA KWINIĘ i PUSZCZAĆ do kogoś OKO. Zakładając,

homonimów częściowych: PIŁKA 1 (do gry) i PIŁKA2 (do piłowania), MULI (zwierzęT ......" °"^{c w}yst4p>ć w zdaniu jako orzeczenia przy podmiocie wyrażonym liczbą mnogą,

i MUŁ2 (osad), PIEC1 (rzeczownik) i PIEC2 (czasownik). W wypadku homonimów ^tóre *^{cdl cz}*^ony muszą automatycznie przyjąć wartość liczby mnogiej, które mogą

częściowych wskaż formy, które się pokrywają. wartość, a które pozostają nieodmienne. Zwróć uwagę zwłaszcza na człony

19. Wskaż wszystkie przykłady homonimii międzyparadygmatycznej w następujących'"kowe. parach leksemów: GRAMATYK i GRAMATYKA, HONOR i HONOROWY. PIŁA®

i PIĆ, SZYJA i SZYĆ.

Tematy do dalszych studiów

Przykłady homonimii międzyparadygmatycznej nie są przypadkowe, lecz układają sięl w powtarzalne serie. Na przykład rzeczownik rodzaju męskiego na -ek i utworzony od niegol

derywat żeński	na -ka mają określone formy wspólne:
	KOTEK	KOTKA
kotek	mianownik Ip	dopełniacz lm
kotka	dopełniacz i biernik lp	mianownik lp
kotki	mianownik, biernik i wołacz Im	dopełniacz lp lub mianownik, biernik 1 i wołacz lm
kotkom	celownik lm	celownik lm
kotkami	narzędnik lm	narzędnik lm
kotkach	miejscownik lm	miejscownik lm