196 5

ZADANIE 2

Temat: Wpływ temperatury odpuszczania i składu chemicznego na twardość stali po odpuszczaniu w różnych temperaturach.

Cel zadania

Celem zadania jest zbadanie wpływu niektórych pierwiastków stopowych i temperatury odpuszczania na twardość stali.

Wyposażenie stanowiska

-    Zestaw próbek do odpuszczania

-    Piece komorowe do odpuszczania

-    Szlifierka do obróbki powierzchni próbek

Przebieg ćwiczenia

-    Dla wytypowanych gatunków stali dobrać temperatury odpuszczania niskiego, średniego i wysokiego.

-    Ustalić porównywalne temperatury odpuszczania.

-    Wykonać zabiegi odpuszczania dla założonego, stałego czasu.

-    Przygotować powierzchnie próbek przez szlifowanie do pomiaru twardości,

-    Zmierzyć twardość próbek.

-    Opracować wnioski końcowe.

LITERATURA

1.    Staub F.,Adamczyk J.,Cieślakowa Ł., Gubała J., Maciejny A.: Metaloznawstwo, śląskie Wydawnictwo Techniczne, Katowice 1994.

2.    Luty W. (red.): Obróbka cieplna stopów żelaza, WNT, Warsza^-wa 1977.

3.    Malkiewicz T.: Metaloznawsto stopów żelaza. TWN, Warszawa--Kraków 1976.

Ćwiczenie 21

Utwardzanie wydzieleniowe

21.1. Cel ćwiczenia

Zapoznanie się z procesem utwardzania wydzieleniowego, jego wpływem na własności stopów oraz mechanizmami zmian strukturalnych, które są przyczyną zmian własności stopu.

22.2 Wprowadzenie

Utwardzanie wydzieleniowe (nie mylić z utwardzaniem dyspersyjnym ) polega na utwardzeniu stopu dyspersyjnymi cząstkami fazy wydzielonej z przesyconego roztworu stałego.

Z technologicznego punktu widzenia proces utwardzania wy -dzieleniowego jest obróbką cieplną składającą się z dwóch operacji - przesycania i następnego starzenia. Podstawowym wa -runkiem dla zrealizowania utwardzania wydzieleniowego jest wykazywanie przez stop zmniejszającej się wraz z obniżę -niem temperatury rozpuszczlności składnika stopowego w osnowie ~ rys.21.1. Warunkiem dodatkowym zrealizowania utwardzania wydzieleniowego jest uzyskanie w temperaturze podwyższonej jednorodnego roztworu stałego, możliwość zrealizowania szybkiego oziębiania do temperatury otoczenia oraz możliwość przebiegu procesu starzenia w temperaturze otoczenia lub podwyższonej .

Utwardzanie dyspersyjne - metoda zwiększania wytrzymałości, stopu (twardości), przez wprowadzenie czą-drugiej fazy, z reguły nierozpuszczainej w osnowie. Dyspersje takie uzyskuje się metodami metaiurgicz-metalurgii proszków lub utleniania wewnętrznego

383