Treści programowe przedmiotu:
I. Wprowadzenie: podstawowe pojęcia przedmiotu, próby oraz kryteria rekonstrukcji prądów i kierunków pedagogicznych w Polsce i poza jej granicami. 2. Pedagogika pozytywistyczna i pedagogika kultury. Nauki nomotetyczne i idiograficzne. 3. Ruch Nowego Wychowania oraz najważniejsze innowacje w pedagogiach wielkich przedstawicieli tego ruchu. Pedagogika pragmatyzmu. 4. Osoba, egzystencja, dialog i inne kategorie w pedagogikach: personalistycznei i egzystencjalnej. 5. Przyczyny ludobójstwa ujęte w nurcie politycznym pedagogiki antyautorytamei. Twórczość i innowacyjność w nurcie edukacyjnym oraz wychowania permisywnego tej pedagogiki. 6. Psychologia i pedagogika humanistyczna oraz ewolucja pedagogiki negatywnej. 7. Tezy pedagogiki krytycznej. Założenia i przedstawiciele pedagogiki emancypacyjnej. 8. Pedagogika ekologiczna z uwzględnieniem tez raportów ekologicznych. 9. Kontestacja i kontrkultura oraz New Age. 10. Edukacja w postmodernizmie oraz główne dylematy edukacji globalnej. 11. Pedagogika międzykulturowa, konstruktywizm. antropologia pedagogiczna, analityczno-empiryczna nauka o wychowaniu oraz neokonserwatyzm pedagogiczny. 12. Pedagogika religii w odniesieniu do wielkich religii uniwersałistycznych. 13. Zajęcia sprawdzające i podsumowujące.
Literatura podstawowa: 1. Pedagogika, t. 1., red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. 2. Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku, próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, wyd. II posz., Dom Wydawniczy „Strzelec”, Kielce 1998. 3. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1998 i wyd. nast. 4. Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV P; t. VII V-Ż, red. T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005 i 2008. 5. Schulz R., Studia z innowatyki pedagogicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1996. 6. Pedagogika. Podstawy nauko wychowaniu, t. 1, red. B. Śliwerski, GWP, Gdańsk 2006.
Literatura uzupełniająca: Chmaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1963; Gajda J., Pedagogika kultury w zarysie, wyd. II, Kraków 2006; Kontestacje pedagogiczne, red. B. Śliwerski, Kraków 1993; H.-H. Kruger, Metody badań w pedagogice, Gdańsk 2008; Matwijów B., Samoksztaltowanie się człowieka w pedagogicznych koncepcjach XX wieku, Kraków 1994; Nieobecne dyskursy, red. Z. Kwieciński, cz. I-V, Toruń 1991-1997; Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997; tenże, Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993; Sobczak J., „Nowe Wychowanie" w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939), Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, tom III, ks. 1 i 2, wyb. i opr. S. Wołoszyn, Kielce 1998.
% -bećfro tnoitucc do ecoefutiuxU^‘
Inne (do recenzji): A.S. Neill, Summerhill', Nowa Summerhill; I. Illich, Społeczeństwo bez szkoły', J. Korczak, Jak kochać dziecko', E. Fromm, O sztuce miłości oraz inne do uzgodnienia.