17

5. Instruktaż na stanowisku roboczym i nadzór 227

Nowo przyjętych pracowników możemy podzielić na kilka kategorii, zależnie od ich stażu i rodzaju pracy. Według stażujemy:

(1)    pracowników, którzy nie pracowali jeszcze nigdzie;

(2) 'pracowników, którzy mają pewną praktykę w pracy podobnej jak w zakładzie, do którego zostali przyjęci;

(3)    pracowników wykwalifikowanych o dłuższym stażu w zawodzie.

Według rodzaju pracy możemy rozróżnić pracowników:

0 przeznaczonych do prac prostych, wykonywanych bez użycia maszyn (np. kopanie łopatą, przenoszenie ręczne, pakowanie, ładowanie itd.);

(2)    mających obsługiwać urządzenia mechaniczne o niezbyt skomplikowanej obsłudze (np. windy budowlane, mieszadła, wózki elektryczne akumulatorowe, niektóre reaktory chemiczne itd.);

(3)    przeznaczonych do prac bardziej precyzyjnych, ale nie wymagających kwalifikacji rzemieślniczych (np. montaż elementów drobnych, jak elementy lamp elektronowych, części radioodbiorników itd.);

(4)    o kwalifikacjach rzemieślniczych (ślusarze, tokarze, spawacze, stolarze, rymarze, cieśle, hydraulicy itd.).

Tylko pracowników ostatniej kategorii otrzymuje zwykle zakład pracy „gotowych” (np. ze szkół zawodowych), innych najczęściej musi sam szkolić. Wszystkich jednak (nawet rzemieślników) musi nieco dokształcać w specyfice zakładowej (zwłaszcza w problematyce organizacyjnej, która bywa inna w każdym zakładzie) oraz wszystkim musi stworzyć dalsze możliwości kształcenia. Zadania są więc rozległe i poważne.

Analogicznie jak w przypadku instruktażu wstępnego, skuteczność instruktażu na stanowisku roboczym zależy od stworzenia odpowiednich warunków, od programu, organizacji i metody szkolenia oraz od instruktora.

Instruktaż na stanowisku roboczym odbywa się jak sama nazwa wskazuje — nie w żadnej sali wykładowej, lecz przy pracy (niektóre problemy mogą być oczywiście objaśniane gdzie indziej). A więc warunki szkolenia to właściwie ukształtowane pomieszczenie i stanowisko pracy. Z tym ostatnim bywają jeszcze często kłopoty, gdy ze wzglę-