1 (18) 3

6. J. Broniewska: Krystek z Warszawy. Okładka: H. Krajewska

ra, a mianowicie: Dywizjon 303 (I wyd. Londyn 1942, VII wyd. powojenne 1946) i*Dziękuję ci kapitanie (I wyd. Londyn 1944, III wyd. powojenne 1946). Opowieści A. Fiedlera — pierwsza o polskich lotnikach biorących udział w bitwie o Anglię w 1940 r., druga o kapitanach i marynarzach polskich statków handlowych pływających w służbie angielskiej marynarki wojennej — miały charakter dokumentalny; autor ukazał bowiem bohaterstwo i patriotyzm prawdziwych postaci i wprowadził w autentyczny klimat wojennej gr^-

| Tematyka wojenna, eksponowana głównie w utworach pierwszego okresu powojennego, doczekała się w latach pięćdziesiątych ciekawego ujęcia literackiego zwłaszcza w książkach J. Przymanowskiego,. opartych na osobistych przeżyciach autora. Chodzi tu o pozycje: Chłopiec znad Wisły (1951) oraz Tajemnica wzgórza 117 (1954). Opowieść pierwsza traktuje o chłopcu wiejskim, który wyrósł na prawdziwego żołnierza pod opieką artylerzystów z I Armii Wojska Polskiego; Tajemnica wzgórza 117 ukazuje z kolei losy sieroty, który został „synem pułku” w formacji lotniczej I Dywizji Kościuszkowskiej. Znany schemat fabularny został tu potraktowany atrakcyjnie i wypełniony treściami o dużym ładunku emocjonalnym. Należy przy tym podkreślić, że przeżycia bohaterów przedstawił autor w sposób przekonywający i bez uproszczeń psychologicznych. Do tego nurtu prozy należą także m. in. następujące opowieści: Przygody Wojtka (1953) Adama Bahdaja, Syn po ' zanta (1950) Heleny Bobińskiej.

enesans tematyki wojennej i ponowne zainteresowanie czasami wojny i okupacji w twórczości zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci i młodzieży nastąpiło w drugiej połowie lat pięćdziesiątych i w latach sześćdziesiątych. Nowa fala utworów o tematyce wojennej i partyzanckiej przyniosła pozycje cenne, oparte na materiałach wspomnieniowych i pamiętnikarskich, spokrewnione z prozą dokumentalną, o dużych wartościach wychowawczych i artystycznych.

Trzeba tu wymienić przykładowo utwory Adama Bahdaja: Droga przez góry (1957), O siódmej w Budapeszcie (1958) i Wyraj (1964), powieści Marii Kann: Dujawica (1956) i Owcze ścieżki (1960), opowieść Zofii Lorentz Transport 77 (1957), doskonałą książkę Jerzego Szczygła Tarnina (1960), utwory Wandy Żółkiewskiej: Las moim domem (1962), Ślady rysich pazurów (1965) i Dzikus, czyli wyjęty spod prawa (1961), książki Saturniny Leokadii Wadec-kiej: Historia prawie autentyczna (1960) i Bez drogowskazu (1961), Władysława Kisielewskiego: Echa Świętokrzyskich Gór (1962) i Skok w ciemność (1967), Stanisława Biskupskiego: ORF „Orzeł’ zaginął (1958), Chłopcy