20090123515

I

/ Wzrost gospodarczy nic może być nieskończony, gdyż musi natrafić na barierę środowiskową, jako że ekosystem (środowisko) jest zamknięty (skończony), a system ekonomiczny stanowi podsystem ekosystemu.

Koncepcje uzupełnienia motywu zysku (kryterium prywatnego, mikroekonomicznego) przez dobro wspólne,

spełniające kryterium społeczne.

Przesłanka druga: Kres drogi industrialnej

Symptomy wskazujące na załamywanie się tej drogi:

^ Rosnąca świadomość utraconych korzyści w postaci dóbr publicznych H Pogarszające się relacje cenowe

Malejąca efektywność korzystania z surowców wyczerpywanych ^ Preferencje konsumentów

Wprowadzenie rygorów na rolnictwo industrialne (norm środowiskowych)

>    Przenoszenie powszechnie obowiązującej zasady „zanieczyszczający płaci”

>    Wynagradzanie rolnictwa za świadczone przezeń usługi środowiskowe - wspieranie rolnictwa zrównoważonego głównie poprzez pakiety rolno-środowiskowe

Zmienia to zasadniczo wynik rachunku ekonomicznego rolników, co tworzy przesłanki ekonomiczne do

zbliżania modelu rolnictwa uprzednio industrialnego i modelu rolnictwa zrównoważonego

Przesłanka trzecia: Wartościowanie usług środowiskowych i dóbr publicznych

Gwałtowny wzrost znaczenia usług środowiskowych i dóbr publicznych wynikający z ich znaczenia dla jakości życia, dalszego rozwoju, a nawet możliwości bytowania przyszłych generacji

Zmiana znaczenia rolnictwa w strukturze wartościowania społecznego

>    Konieczność ograniczenia presji na środowisko, wywieranej przez rolnictwo industrialne z powodu korzystania z nieodnawialnych zasobów naturalnych, degradacji gleb i emisji zanieczyszczeń

>    Konieczność dostarczania dóbr publicznych (środowiskowych, jak krajobraz, i kulturalnych) oraz surowców odnawialnych

Można oczekiwać:

>    Zwiększenia społecznej oceny usług środowiskowych i dóbr publicznych tworzonych przez rolnictwo

>    Rosnącej roli rolnictwa w produkcji odnawialnych surowców na potrzeby wyżywienia i potrzrin nieżywnościowe

W tym wartościowaniu coraz bardziej dostrzega się wprost konieczność koegzystencji z innymi mieszkańcami ekosystemu (dbałość o dobrostan zwierząt gospodarskich)

Przesłanka czwarta: Zmiany w postępie naukowo-technicznym

Zakwestionowanie dotychczasowej formuły postępu - w rolnictwie industrialnym postęp kojarzy się z maksymalizacją korzystania z zasobów nieodnawialnych (chemizacja, mechanizacja), w celu pomnożenia prywatnych korzyści ekonomicznych malejącej liczby rolników (koncentracja, spocjalizacja). bez poszanowania środowiska i praw innych.

>    „Zielona rewolucja” to przecież nic innego, jak wyhodowanie odmian, które dla maksymalizacji produkcji (i korzyści ekonomicznej) umożliwiały stosowanie większej ilości środków chemicznych, a jednocześnie wymagały więcej ograniczonych zasobów wody słodkiej

3