1tom193

7. ELEKTRONIKA 388

Rys. 7.75. Schematy ideowe samowzbudnych przetwornic DC-DC: a) zasada działania przetwornicy zaporowej (K — klucz, włączenie odwrotne diody D zmienia przetwornicę na przepustową); b) jednotaktowa zaporowa; c) dwutaktowa przepustowa

Stabilizatory scalone dzieli się na: stabilizatory o zadanym (jednym) napięciu wyj; ściowym i stabilizatory o regulowanym napięciu wyjściowym. Przy doborze należy brać pod uwagę głównie następujące parametry: moc strat, maksymalny prąd obciążenia, maksymalne napięcie wejściowe, stabilność obciążenia i wejścia (sieciowy).

Według publikacji [7.3] wartości tych parametrów współczesnych stabilizatorów zawarte są w przedziałach: moc strat — 700 h- 1000 mW (0,71,0 W); prądy obciążenia — Oh-500 mA (główne skupienie w przedziale Oh-150 mA); maksymalne napię^cia wejściowe — 40h-50 V; stabilność obciążenia S_L = [(l/_o2 — 6'_oi)/L/_o»]100% w przedziale 0,02 h-1% (główne skupienie w przedziale) 0,05 h- 0,3%); stabilność wejściowa (sieciowa Sj = [((;<, _ma%— C₍,,,)/l/_l,_v]-100% w przedziale 0,01 h-1% (główne skupienie w przedział 0,01 h-0,2%).

Znamionowe napięcia wyjściowe U_oS stabilizatorów o określonym napięciu tworze szereg: 5,6,8,12,15,18,20,24, 30 V. Są też stabilizatory o ujemnym napięciu wyjściowy®-Zakresy napięć wyjściowych stabilizatorów o regulowanym napięciu wyjściowym zawi rają się w przedziale U_oS = ±0,05h- +30 V. Oznaczenia literowe stabilizatorów znanym firm: pA (Fairchild), LM (National Scmiconductor), SFC (Thomson — CSF, Sescose®/-MC (Motorola).

7 3.9. Układy przekształcania sygnałów analogowych

Najważniejsze nieliniowe układy przekształcające to: ograniczniki, komparatory napięć, peneratory funkcji nieliniowych (konwertory funkcyjne), klucze elektroniczne.

-^Ł Ograniczniki (limitery) amplitudy są układami liniowo-progowymi służącymi do raniczania zakresu pracy liniowej — po przekroczeniu progu następuje nasycenie; oddziałaniu odwrotnym praca liniowa po przekroczeniu progu (selekcja) impulsów większych od progu). Rozróżnia się ograniczniki diodowe z diodą Zcncra, jedno- lub dwustronne (rys. 7.76a) i ograniczniki diodowe z WO (rys. 7.76b). Ograniczniki diodowe _z WO mają "bardzo małe napięcia progowe (rzędu mV), jeśli R_f » R. W zakresie ograniczania diody przewodzą, a wzmocnienie K_u jest bliskie zeru, sygnał wyjściowy ma wartość stałą. Odmianą ogranicznika jest układ z „diodą idealną”, zapewniający przejście charakterystyki układu przez zero (rys. 7.76c).

Komparatory napięć są układami progowymi porównującymi dwa napięcia wejściowe analogowe o szerokim zakresie wartości i dwustanowe wyjście cyfrowe L, H, ograniczone najczęściej do poziomów logicznych TTL. Komparator realizuje w zasadzie funkcję signum, np. sign(w, — u₂) = L, gdy u, < u₂ lub H, gdy u, > u₂. Najważniejszymi cechami komparatora są: zdolność rozdzielcza (dokładność porównania napięć) i szybkość działania. Budowane są jako specjalne odmiany wzmacniaczy operacyjnych scalonych

0Z1 DZ2

■feł-fS-

^!jTL~t'o₇₂^ ^,JF1

Ograniczniki diodowe: a) dwustronny z diodami Zenera; b) dw sprzężenia zwrotnego WO; c) układ ograniczający „dioda idealna’

z diodami Zenera; b) dwustronny z diodami Zenera