Podsumowując możemy powiedzieć:
1. Uznąjąc za cel życia ludzkiego przyjemność, hedoniśd pojmują ją w dwojaki sposób. < Stąd dwie wersje hedonizmu. 2. Hedonlzm Arystypa to hedonłzm skrajny, wulgarny: przyjemność Jest doznawaniem pozytywnych wrażeń cielesnych i jest stanem chwilowym. 3. Epikur jest przedstawicielem hedonizmu umiarkowanego, subtelnego: przyjemność jest brakiem bólu, jest dobrem trwałym, a drogą do niego — trzeźwy rozum i cnota.
TYLKO DLA POSZUKUJĄCYCH Opracowania:
I. Teksty łatwiejsze:
1. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1, rozdz. Uczniowie sofistów i Sokratesa oraz Epikur i epikurejczycy.
2. Cż. Głombik, Oblicza szczęścia, Warszwa 1982, s. 61—82.
II. Teksty trudniejsze:
3. B. A. G., Fuller Historia filozofii, t. 1, tłum. Z. Glinka, Warszawa 1966, s. 125—128 i s. 244—254.
4. A. Krokiewicz, Etyka Demokryta i hedonizm Arystypa, Warszawa 1960.
5. Tenże, Hedonizm Epikura, Warszawa 1961.
6. H. Elzenberg, Przeciwko hedonizmowi, w: tenże, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Toruń 1966, s. 119—12815.
W ten sposób zamykamy prezentację kierunków etyki greckiej czasów starożytnych. Istnieje coś takiego jak wspólny horyzont myślenia etycznego Greków. Wyznaczają go dwie cechy: Po pierwsze — eudajmonizm. Etykę utożsamia się zasadniczo z teorią szczęścia. Działaniem moralnym jest takie postępowanie, które służy zdobywaniu szczęścia. Działanie to jest oparte na rozumie. I to jest drugi rys greckiej myśli etycznej. Można więc powiedzieć, że nastawienie etyczne Greków to życie według rozumu w horyzoncie szczęścia.
Tradycja bibiijno-chrześcijariska otwiera przed myśleniem etycznym nowy horyzont.
Prezentacja tej etyki nic jest rzeczą łatwą. 1 to z wielu powodów.
Przez etykę chrześcijańską rozumiemy tutaj naukę etyczną twórcy chrześcijaństwa — Jezusa. Myśl etyczną Jezusa zabarwił własnym ujęciem
19 Zob. też Diosrnea Laertioa, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, (tum. K. Leśniak, Wimawa 1982, i. kMńS, W tekście tym ma/dują się też fragmenty pism Epikura.
599