skanuj0062 (17)

NAUKA O 1MMANENTNYM CELU ŻYCIA LUDZKIEGO

ROZDZIAŁ IV

PEŁNY ROZWÓJ OSOBY IMMANEN I NAM CELEM ŻYC IA LUDZKIEGO

Uprowadzenie

Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jaki jest cel życia ludzkiego i im czym polega jego wartość, wprowadza etykę filozoficzną w transcendcni ną sferę rzcczywislości. Skupia jej uwagą na Bogu jako tym dobru, klón rozwiązuje ostatecznie postawione zagadnienie w granicach naturalny! li Czyli filozoficznych możliwości poznania umysłu ludzkiego. Budzą m«. wszakże wątpliwości, czy z takim postawieniem sprawy nic wiążą sią pcw nc niebezpieczeństwa. Wiadomo przecież, że człowiek szuka szczęścia jui w życiu doczesnym i kierując sią tym pragnieniem dąży do urzcczywiM nicnia odpowiednich celów. Owszem, realizacja tych właśnie celów pełnia zasadniczą treść działania człowieka; myśl o celu ostatecznym all»« w ogóle nie pojawia sią w jego świadomości, albo też pojawia sią tam względnie rzadko. Czy prezentowana przez nas etyka wykazuje w swej h lozoficzncj analizie należyte zrozumienie również dla tej strony dążcnii człowieka do szczęścia? Czy wypracowała odpowiednią teorię na ten t> mat? Czy przesuwając punkt ciężkości problematyki celu i sensu życia lud/ kiego w świat Bytu nieskończonego nic traci tym samym z oczu doczcsn-sfery ludzkiej egzystencji? Czy nic popada przez to w jednostronność.»• gorsza, czy nie traci kontaktu z konkretną rzeczywistością?

Przyznać trzeba, żc w tradycyjnej wersji etyki tomistyczncj poruszona pro blcmatyka przesunięta została wyraźnie na dalszy plan. Tłumaczy się to tym. ze jest ona nastawiona na szukanie ostatecznych uwarunkowań badanego przedmiotu, które w tym wypadku znajduje w transcendentnym celu osta tccznyni. Niemniej jednak uwzględnia ona jeden szczególny aspekt zagad nicnia A mianowicie stawia pytanie, czy w doczesnej egzystencji człowieka

•I i • u; ustalić jakieś dobro, któremu byłyby podporządkowane wszystkie inne li ii dlatego osiągnięcie tego dobra napełniałoby człowieka najwyższą i u.i dobra? Ze względu na swa dominującą pozycję dobro to stanowiłoby " i /*. zęściotwórczych dążeń człowieka cci naczelny, z racji zaś jego przynależności do świata dóbr doczesnych zwany też cclcni immanentnym. W ••lanym pytaniu przedmiotem refleksji staje się ostatnie zagadnienie w izę-•t u tych, które na wstępie zostały wybrane jako typowe dla tomistyczncj ■i mki o celu człowieka i jego szczęścia.

/'i . Ustawienie stanowisk

• ulniczc elementy do omów ienia tego punktu zostały przedstawione

..... historycznym wstępie do zagadnienia celu i sensu życia ludzkiego.

'    • mc chodzi jednak o to. aby na tle znanych z historii i już odpow iednio

•    «• matyzowanych stanow isk etyczno-filozoficznych ukazać głów ne kic-

.....11 możliwych w poruszonej kwestii rozw iązań Ułatw i to lepsze zrozu-

......... istoty zagadnienia.

l'i /■■•de wszystkim pamiętać należy, że pod uwagę mogą być brane tylko

"• M......witka, które przecząc istnieniu jakiegoś celu transcendentnego mimo

...... re/ygnują z przyjęcia określonego nadrzędnego celu immanentnego.

'    ii.iw lasem zamierzonych rozważań pozostaną zatem wszystkie systc-

......•tyczne, odrzucające wszelką możliwość i sensowność filozoficznej

*    u c|u )i tego celu. Przykładowo wymienić można egzystcncjalizm i cmo-

•. U, III

' In.ikowoż analiza kierunków opowiadających się za koniecznością t« • 11• • ia lego zagadnienia dowodzi, ze zgodnie podtrzymują one tylko zda-•••• inr ma celu transcendentnego, istnieją tylko cele immanentne. Kiedy Mn it próbują odpowiedzieć na pytanie, co wśród tych celów jest naczcl-

...... immanentnym celem człowieka, zaznaczają się między nimi znaczne

Mittcc

■ .cktórzy autorzy proponują rozwiązanie wyłącznic formalne. Inni fi-h»» i mc dochodzą do rozwiązań materialnych, czyli treściowych. Nie •. im. /.i im jakikolw iek cel stanowiący doraźną dominantę w celowym ■•• i inni człowieka, ale ukazują pewien określony horyzont dóbr. którym |tMvpi uh naczelne miejsce w hierarchii celów ludzkich /e sformułowany i. • ten sposób rozwiązań da się ułożyć cala mozaika poglądów.

/ i-..ulnicza linia podziału przebiega między znanym nam już stanowi-•    . subiekty* istycznym a obiektyw istycznym, Za pierwszym stano-

ii opowiadają się w szystkie kierunki, które naczelny cel życia ludz-¹    •. ul/ą w osiągnięciu optymalnego stanu przyjemności bądź przez jed-