2012 12 18 20 57

129

129

a stopniu nienie to

1. CZYNNIKI TWORZĄCE FORMĘ KRAJOBRAZU

Jako dwie główne składowe, tworzące formą krajobrazu, przyjąć na-eży ukształtowanie i pokrycie terenu.

iach este-nadanych

Ukształtowanie terenu wraz z siecią wodną, jeżeli powstało w wyniku działania sił przyrody, jest pochodzenia naturalnego (np. równiny, góry); mówimy wtedy o naturalnym ukształtowaniu terenu. Może ono być również pochodzenia kulturowego (antropogenicznego), jeśli powstało w wyniku działalności człowieka (kamieniołomy, hałdy, stawy, zalewy); .wtedy mówimy o sztucznym ukształtowaniu terenu.

Z punktu widzenia architektury krajobrazu i jego fizjonomii uwzględniamy następujące główne formy ukształtowania stosując pewne uproszczenia:

—    teren płaski (rys. 112), gdy mamy do czynienia z równiną lub nieznacznym sfalowaniem-,

—    teren sfalowany (rys. 113), kiedy łagodne, słabo wyodrębnione wzniesienia przesłaniają horyzont,

—    teren pocięty (rys. 114), gdy przecinają go niewidoczne lub słabo wyróżniające się głębokie jary czy doliny,

—    teren pagórkowaty (rys. 115) w przypadku, gdy sfalowanie przechodzi w wyraźnie wyodrębniające się wzgórza,

—    teren górski (rys. 116), gdy wyodrębnione wzniesienia osiągają znaczne rozmiary, przewyższające otoczenie o kilkaset metrów.

rajobrazu:

tałtowania

aje zmian iziałaniem czynienia

go, który i wieka; — b bardziej :rajobrazie

W ramach tych form występują najrozmaitsze elementy (zgodnie z podziałem geograficznym) równiny, góry, skały, jary, doliny, rzeki, jeziora itp.

Również pokrycie terenu dzielić można na formy związane z działalnością przyrody, a więc naturalne, biologiczne, takie jak: trawy, krzewy, drzewa, w konsekwencji prowadzące do powstania stepów, upraw rolnych, różnych form'zadrzewień, lasów itp. oraz związane z działalnością człowieka, a więc sztuczne, takie jak: drogi, budowle inżynierskie, budynki, dzięki którym w konsekwencji powstaje sieć komunikacyjna, sięć osiedleńcza, sieć energetyczna itp.

Krajobraz, z którym mamy na co dzień do czynienia, stanowi splot najrozmaitszych elementów ukształtowania i pokrycia, dający w efekcie ogromną różnorodność typów i odmian. W ich obrębie powstają czasem związki organiczne lub sztuczne, tworzące biocenozę i podstawę gospodarki. W architekturze krajobrazu musimy brać pod uwagę zarówno widoczne w terenie formy ukształtowania i pokrycia, jak i nie zawsze dostrzegalne związki pomiędzy ich elementami. Nieprzemyślane naruszenie tych związków może bowiem doprowadzić do niepowetowanych szkód zarówno w zasobach przyrody, jak i w gospodarce człowieka.

> — Architektura krajobrazu