2012 12 18 08 12

Erbll (Ink). HM* I

„tonrchw,-

ię dominwu*

Im bardzie] tkanka architektoniczna miasta jest jednolita, tym bardziej dominantę jej ferma, a nie wymiary bezwzględne. Bardzo wymownymi przyu^i mogą być miasta arabskie, w których włainie nie tyle wielkość dominanty^ lokalizacja w centralnym punkcie miasta i kształt wyróżnia ją z tła gęstej, jy vh dośrodkowo kształtowanej zabudowy mieszkaniowej (11. 2—56).

Lokalizacje dominant miejskich były w historii, zwłaszcza w okresie baroku,* i w wieku XIX wiązane często z układem ulic Osie kompozycyjne założeń tycznych zamykano budynkami kościołów, monumentalnych teatrów, muze^/*¹ innych budynków o znaczeniu społecznym. Widoki ulicy zamknięte) domu,/ stają się ciekawsze od widoków innych ulic, gdyż dominanta taka sy^nallzujt docelowy posuwania się ulicą w jednym kierunku, stanowiąc jednocześni*. ^ charakterystyczną jej wyrazu architektonicznego. Również I współcześnie nie podobnych zasad można spotkać nawet przy szachownicowym układzi*^ jak w San Francisco, gdzie nową katedrę zlokalizowano na wzgórzu zamykaj. > jedną z głównych ulic miasta. Wyniosła biała bryła kościoła kontrastuje gładkT swych ścian z poszarpanymi ścianami ulicy I podkreślona Jest gigantycznym pjTj otworu okiennego, biegnącym przez całą wysokość bryły budynku. Ten pi umieszczony na osi ulicy, podkreśla Jej pięcie się ku wzgórzu bardzo dynamu¹' (il. 2—57).

2—58. Toledo (Hiszpania). Na do ciasnej zabudowy mieszkaniowej dominanty wyróżniają się zarówno wielkością, jak i formą wyraźnie odbijającą od formy pozostałych elementów miasta

W niewielkich miastach europejskich — w tym również polskich — do najbardziej charakterystycznych dominant zaliczyć trzeba ratusze, wyróżniające się nawet r.': tyle rozmiarami, co formą, na pierwszy rzut oka czytelnie symbolizujące władą miejską (il. 2—58).

Obiekty dominant budzą w mieszkańcach uczucie sympatii, zadowolenie z przebywania w danym mieście i przyczyniają się do powstawania pojęcia „moje miasto", „nasze miasto”. Dla przybyszów dominanty układu przestrzennego stają się symbo lami tego właśnie miasta. Zamek Królewski w Warszawie, Wawel w Krakowieq takimi symbolami — dominantami zrozumiałymi i oczywistymi dla całego spok czeństwa (il. 2—59 do 2—62).

Wysokie dominanty, górujące nad otoczeniem, pozwalają na łatwą orientację „znajduję się w tej stronie od wieży ratusza — wobec tego jestem tu a tu"» d#

68