2012 12 18 08 50

O. Wtak Mk n

Itruksjt. ctłądł.-j* ar * —<*MliaiO> V*, etac

Jcaujr Wschodnie] w Warszawie, placu św. Piotra w Rzymie czy centrum Sztokholmu. gdzie każdy szczegół, każdy zakręt i widok będzie dla obserwatora stanowił oowe, być może niezapomniane przeżycie.

Sbb przeżycia przestrzeni nie jest zależna od jej wielkości bezwzględnej. Nie nwszt wielkie i rozległe założenia urbanistyczne dostarczą największych doznań. Trzeba wprowadzić w tej skali, obok walorów założenia, czynnik nastroju obserwatora, częstotliwość wstępowania w dany układ, klimaty codzienności i odśwlętności, pośpiechu i możliwości kontemplacji, a wreszcie czynnik wrażliwości jednostkj i jej przygotowania do oglądania i przeżywania przestrzeni niemal jak obrazu na wystawie malarstwa.

Mówiąc o przestrzeni zaproponowałem użycie słowa „obserwator”, określając tym samym, że będzie to jednostka zdolna do patrzenia i zapamiętywania, o wrażliwości zasługującej na ocenę dostateczną, przeciętną dla mieszkańców miast. Pomimo jednak określenia „obserwator”, trzeba pamiętać, że „anonim” ów podlega

2—84. Warszawa. W czasie światowego Festiwalu Młodzież/ w roku 1956 jedną z dekoracji miasta było powiększenie plakatu Trapkowsklego „Nie!", który pozostał przez jaki i czas po ukończeniu Festiwalu przy ul. Marszałkowskiej, Jako nlasiychanlo w wymowny znak szczególny. Pomimo te ten rejon miasta został przebudowany, tan znak szczególny zachował alg w pamięci wielu mieszkańców Stolicy

2—85. Kopenhaga. Podobnie charakterystycznym, aczkolwiek o innej wymowie, znakiem szczególnym było hasło „Pijcie mleko", umienczone w 1961 r. na nctyde budynku, w pobliżu ruchliwego mostu, na jednej z głównych arterii komunikacyjnych miasta

75