1—73,1—74. Tokio. W talki punk węzłowy — skrzyżowanie kilku środków transportu, miejsca przesiadania i oczekiwania. Wielopoziomowa rozwiązanie kształtuje przestrzeń w sposób wybitnie zlndywldua* izowany i zapzmiftywalny
trzeb* ogólni* dostępni miejsca, z których rozpościera się lub do których wnika V jtalekl widok krajobrazu czy też Innych struktur różniących się radykalnie od naj-
■ bliższego otoczenia.
■ Punkty węzłowe grają w wyobrażeniach człowieka o mieście bardzo doniosłą rolę,
B zwłaszcza Jeśli znajdują się w przestrzeni o wybitnych cechach indywidualnych (ll.
■ 2—69 do 2—76). Przyciągają one bardzo często ludzi, ulegających fascynacji szyb-
■ Hm ruchem, nieustanną zmianą sytuacji przedmiotów w sprawnej technicznie ma-I szynie. Fascynacja techniką powoduje to, że już w czasie budowy konstrukcji
■ w przyszłych punktach węzłowych są one odwiedzane, a postęp prac śledzony
■ jest z ciekawości przez mieszkańców miasta. W pewnym stopniu punktami węzło-j. wymi w strukturze miasta są przystanki metra lub szybkiej kolei miejskiej, Jeśli
■ zlokalizowane są w powiązaniu z atrakcyjnymi fragmentami przestrzeni miasta.
■ Znaki szczególne w mieście to pomniki lub elementy rzeźbiarskie nie zasługu-
■ /ęce na zaliczenie do dominant, różnorodne unikalne detale, niewielkie formy archl-
■ tektoniczne—podcienia, wykusze, gzymsy. Wielkie płachty kolorowych reklam
■ umieszczone w eksponowanych punktach ulicy, na szczytowych ścianach domów,
■ nawet czasowo na rusztowaniach i płotach otaczających plac budowy — stają się 3 znakami szczególnymi, niekiedy tylko na okres przejściowy, ale dostatecznie długi,
F aby mieszkańcy mogli Je zarejestrować i wprowadzić do swoich wyobrażeń o prze-| strzenl miejskiej (II. 2—77 do 2—85).
I Miasto Jest obiektem zaludnionym przez tysiące czy dziesiątki tysięcy ludzi różnych od siebie. Obraz każdego z omówionych elementów krajobrazu miejskiego może [ być przez nich subiektywnie odczytywany, dostarczając różnorodnych wrażeń.
I Przeżywanie przestrzeni otaczającej i siła tego przeżywania ma skalę niesłychanie i rozległą. Zaczyna się ono od pozornego niedostrzegania przestrzeni, jakie pojawia się przy codziennej monotonnej powtarzalności tych samych obrazów otoczenia. Taki „niż" obojętności obserwatora w stosunku do układów stałych kieruje jego uwagę na układy zmienne. Na trasie codziennych wędrówek do pracy uwagę obserwatora przyciąga ruch samochodowy, tłum ludzki, drobne zmiany układu, jak nowe barwne plamy wczoraj naklejonych plakatów — a więc wyraźnie elementy wtórne, które można zaliczyć do elementów ruchu.
Tonlezwracanle uwagi na otoczenie codziennych tras nie powoduje jednak zobojętnienia na oddziaływanie formy przestrzennej, przeciwnie, wyzwala w poważnym stopniu pragnienie wędrówek w wolnym czasie poprzez mniej znane środowisko. Przykładem mogą być zwyczaje wielu ludzi wracających po pracy do domu różnymi drogami, niezależnie od załatwiania spraw czy specjalnych zakupów.
Na drugim końcu rozległej skali oddziaływania przestrzeni na człowieka znajdą się
Z—75 , 2—76. Katowice. Rondo na skrzyżowaniu dwóch arterii ruchu szybkiego, dzięki lokalizacji przy nim Pomnika Powstańców Śląskich oraz Hali Widowiskowej, oprócz roli punktu węzłowego nabiera również cech dominanty: 1—Hala Sportowo-Widowiskowa, 2—Pomnik Powstańców śląskich, 3 — Pałac Ślubów, 4 — usługi, 5 —biurowce
■i
73