2012 12 18 40 09

114

W uuknuosri o planów aniu terenów zieleni

Nową Jork (ok. 8 min) itp., mają strukturę nieiypową dla innvch miast z uwagi na ich ponadpaństwowe znaczenie (rys. 3-11 i 3-12). Z. reguły warunki życia są tam niekorzystne, olbrzymie skupienie ludności, komunikacji i różnorodnych funkcji na jednym terenie utrudnia racjonalne gospodarow anie. Tyra niemniej metropolie są faktem i wciąż czyni się ogromne wysiłki, aby poprawie w nich warunki egzystencji. Pewnemu rozluźnieniu wielkich miast sprzyja ror.w oj motoryzacji i trakcji elektrycznej, które umożliwiają dojazd do centrum miast z odleglejszych dzielnic czy niiasł-satelitów, gdzie są lepsze warunki zamieszkania.

Miasta o układach linearnych. Zespoty osiedli usytuowanych wzdłuż jednej arterii komunikacyjnej określamy mianem miast o układach linearnych. Z punktu widzenia tworzenia więzi społecznej oraz prawidłowego rozwoju usług jest to układ wadliwy, natomiast może dać korzystne rezultaty dla połączenia dwóch lub więcej pobliskich osiedli w jeden organizm miejski. Układ ten pozwala również na wydzielenie terenów mieszkaniowych z ogólnej zabudowy. Należy jednak pamiętać, że zasięg obsługi i wykorzystania ekonomicznego arterii komunikacyjnej dochodzi tylko do 300 m (obustronnie). Koncepcja ta powstała w Hiszpanii około 1882 roku.

Układy pasmowe. Mogą one mieć zastosowanie zwłaszcza w miastach (lub zespołach miast) położonych nad brzegiem rzeki. Przewidują zaprojektowanie równoległe do siebie kilku stref, jak: transportu (kolejowego), produkcji (przemysłowej i szkolnictwa zawodowego), komunikacji (główna arteria dalekobieżna wraz z zielonym pasem izolacyjnym, oddzielającym miejsce pracy od miejsca zamieszkania), strefy zamieszkania (bloki mieszkalne, szkoły, przedszkola itp.), wypoczynku (parki, boiska, baseny), żywicielskiej (produkcja ogrodnicza i inna).

Na podobnych zasadach można projektować układy wielopasmowe, które przewidywano już ok. 1934 r. dla Warszawy. Były to pasy: stołeczny (administracyjny, wyższych uczelni itp.), handlowy, mieszkaniowy, komunikacyjny, przemysłowy i letniskowy, z tym że nie wszystkie pasy były do siebie równoległe, niektóre się przecinały. Podobny efekt, pozwalający na dalszy rozrost miasta, dawał układ lineamo-punktowy, gdzie każdej jednostce osiedlowej odpowiada teren przemysłowy.

Układy konstelacyjne. Stanowią one zespół miast satelitarnych (towarzyszących) i miasta głównego. Cała ta konstelacja (od łacińskiego słowa constellatis-gwiazdozbiór) tworzy wspólny organizm pod względem gospodarczym, społecznym, socjalnym i technicznym.

Nieco inną koncepcję przedstawiają miasta-satelity, które stanowią samodzielne osiedla oddzielone pewną przestrzenią od miasta centralnego, a uzależnione od niego w pewnym stopniu społecznie i gospodarczo.

Analiza kosztów budowy i utrzymania miast wskazuje, że najekonomiczniejsze są miasta liczące 30+-50 tys. mieszkańców. W miastach większych rosną nieproporcjonalnie koszty komunikacji między domem a miejscem pracy oraz ośrodkiem