tu TECHNOLOGIA. NARZĘDZIA I OBRABIARKI DO NAGNIATANIA 262
samych wymiarach, np. w nagniatarkach do obróbki z samoczynnym posuwem wzdłużnym.
W literaturze znane są uniwersalne nomogramy ułatwiające w praktyce dobór siły docisku krążka dla nagniatania gładkościowego. Dla krążkowania wzdłużnego wałków, otworów i płaszczyzn (jednym krążkiem) może być stosowany nomogram (rys. 8-3), uwzględniający również sztywność układu OUPN (229]. Podstawowym założeniem tego nomo-gramu jest ograniczenie kąta wcisku krążka w obrabianą powierzchnię (rys. 5-10) do wartości ę =* 2^-3°, co w praktyce pozwala uniknąć falistości powierzchni obrabianej. Nomogram sporządzono dla stali 20 o twardości 140 HB. W przypadku obróbki materiałów o innej twardości należy stosować współczynnik korekcyjny k, (tabl. 8-6), wg wzoru
F = k,F, (8.7)
gdzie F, — siła nagniatania odczytana z nomogramu (rys. 8-3).
TABUCA 84. Wartości współczynnika korekcyjnego k, do wyznaczania alty krążkowania F wg wzoru (8.7) [2291
I Twardość 1 |
1 |
1 l 1 |
1 1 |
i i | ||||||
1 materiału HB |
120 140 |
160 |
180 200 220 1 1 1 |
240 1 260 |
280 300 1 |
320 |
340 |
360 |
380 |
400 |
l |
0.81 1 |
j 1,25 |
1,51 1,711,95 |
2,2 j 2,45 |
2,71 3 |
3.6 |
4 |
4,4 |
5 1 |
Dla przykładu zaznaczonego na rys. 8-3 (linia ze strzałkami) dotyczącego krążkowania wału o d ~ 250 mm ze stali 20, krążkiem o D» = 100 mm i R => 100 mm, siła nagniatania gładkościowego dla sztywnej obrabiarki, powinna wynosić 25 kN. W przypadku stosowania obrabiarki o malej sztywności siłę tę należy zmniejszyć zgodnie z nomogramem do 14 kN (wg linii łukowych przerywanych).
W przypadku nagniatania obrotowych przedmiotów o krzywoliniowej tworzące] siłę normalną nagniatania można dobierać na podstawie nomogramu zamieszczonego na rys. 8-4 [230]. Nomogram ten służy również do wyznaczania zastępczego promienia krzywizny krążka r„, od którego zależy siła docisku. Promień r„ przyjęto jako
r, i = mm (8.8)
rf±R
gdzie: r, — promień krzywizny przedmiotu w przekroju osiowym, znak plus dla powierzchni wypukłych, a minus dla wklęsłych, R — promień zaokrąglenia krążka.
Nomogram został zbudowany dla stali 20 o twardości 140 HB, dla której wyznacza się siłę F = F, docisku krążka do przedmiotu obrabianego. Dla innych materiałów należy zastosować współczynnik łcp (tabl. 8-6).
Na rysunku 8-4 podano sposób wyznaczania siły docisku F = F, dla krążkowania powierzchni łukowej wklęsłej o promieniu krzywizny rp = — -63 mm na wale o d = 250 mm (najmniejszej) ze stali 20, krążkiem o Di, == 100 mm i promieniu zaokrąglenia R — 25 mm. Zastępczy promień krążka wyznaczony z nomogramu wynosi r„ = 41,5 mm. Zalecana siła docisku krążka wynosi F = 6,3 kN (współczynnik k„ = 1).
8. pobór Warunków nagniatania
(amdfiM atutpzjiMod)
Średnica krążka /?*, mm Promień zaokrąglenia krążka k, mm
RYSUNEK M. Npmogram dli wyznaczania all decliku f, kraiki e profilu promlonlowym j zaitppczcjo promienia krzywimy r„ dla namlaunla obrotowych przedmiotów kształtowych ze stali 20 ' •