278
II. TECHNOLOGIA. NARZĘDZIA I OBRABIARKI DO NAGNIATANIA
RYSUNEK (L6. Zależnoii siły osiowej F. od względnego wcisku nagniatania 2 dla ślizgowego przeciągania otworu cylindrycznego o D = 21 mm w tu lei ze stall 45; ( — nagniaukiem jednoelementowym (trzpieniowym), 2,3, 4,5.6 — przeciągaczem nagnlatającym wieloelementowym, mającym odpowiednio od 2 do 6 elementów [250]
TABLICA 8-16. Zalecane wartości względnego wcisku nagniatania ślizgowego otworów 2 [250] w pm
Materia! przedmiotu R., MPa |
Obróbka poprzedzająca |
W | Względny wcisk nagniatania 2 -- 2r, | |||
1 Xi, (im |
r» |
1 |
fa . ; | ||
rodzą) |
— < 1,4 fi |
1—= 1.4-2 1 r‘ |
— >2 r\ | ||
przeciąganie |
| 2,0—10,0 |
42—5,6 |
1 3,5—44 |
3,0—3,4 | |
rozwiercanie |
6,3— 8,8 |
52—5,9 |
4,0—5,6 |
34—34 | |
Stal, |
szlifowanie |
3,2— 9,4 |
5,5—62 |
4,5—5,8 |
3,4—34 |
320-450 |
roztaczanie |
4,0— 7,1 |
6,5—8,6 |
5,8—74 |
5.6—64 |
roztaczanie |
7,9—20,0 |
6,7—9,0 |
64—8,0 |
6,0-7,6 | |
przeciąganie |
2,0—10,0 |
5,0—62 |
44-54 |
34-44 | |
rozwiercanie |
6,3— 8,8 |
5,0—7,0 |
5,0—64 |
44-54 | |
Stal, |
szlifowanie |
34- 9,4 |
6,0—7*0 |
5,0—6,5 |
44-54 |
450-650 |
roztaczanie |
4,0— 7,1 i |
6,8—9,0 i |
6,0—7,4 |
5.8—74 |
roztaczanie |
7,9—20,0 |
7,0—92 j |
6,4-84 |
64-8.0 | |
przeciąganie |
32—11,0 | |
42-52 |
4,0-44 |
3,0—4,0 | |
Żeliwo |
rozwiercanie |
7,9— 8,8 | |
5,5—6,3 |
5.0—5,6 |
44—4,8 |
szare |
szlifowanie |
32—9,4 | |
5,2—6,0 |
4,8—54 |
4,0—4,6 |
(HB |
roztaczanie |
4,0— 7,1 |
64—8.2 ! |
6,0-7,6 |
5,0-7,0 |
150-220) |
roztaczanie |
72-20,0 |
7,0-8^ |
64—8,0 |
54-74 |
j ObjaśniematmnŁyTTr wartości 1 aależyssoeowećdlapracdmiotówdożycbod> 30mm,a wicfcsadUd < 2500, j v—wcisk nsenłstsnis, rt—promień otworu obrabianej misi, r3—promień zewnętrzny tuki.
Posuw przy przetłaczaniu ślizgowym stosuje się w podobnych zakresach jak podczas przeciągania skrawającego. Na ogół większe wartości stosuje się dla materiałów o mniejszej plastyczności (dla stall 0,13-5-0,25 m/s).
Warunki sprężystego nagniatania ślizgowego elementem diamentowym można częściowo ustalić obliczeniowo. Najistotniejszy parametr obróbkowy, którym jest siła docisku, można obliczyć z następującego wzoru [256]
(8.18)
gdzie: e„ == h/R — względne zagłębienie elementu nagniatającego, h — zagłębienie elementu w obrabianą powierzchnię, R — promień zaokrąglenia elementu, d — średnica przedmiotu, HV — twardość Vickersa w MPa.
Drugim ważnym parametrem obróbki wygładzaniem ślizgowym jest promień zaokrąglenia R elementu diamentowego, który zależy od wymaganej głębokości umocnienia oraz twardości stali i chropowatości powierzchni obrobionej. Dla materiałów miękkich stosuje się większe promienie R niż dla stali na węg Lanych i hartowanych (tabl- 8-19).
różnych materiałów
TABLICA 8-19. Zalecana wartości promienia zaokrąglenia elementu diamentowego do nagniatania
twardość
Obrabiany materiał
nazwa
7żlmnr wartości promienia elementu
Stale miękkie i stopy metali nieżelaznych
HB < 300
3.5-45
45-1,5
1.5—0.8
Stale o średniej twardości po obróbce cieplnej I HRC 35-50
Stale o dużej twardości, nawęglanc i hartowane HRC 51565
Wartości możliwych do stosowania promieni zaokrągleń elementów diamentowych są ograniczone względami ekonomicznymi. Stosowanie R > 3,5 jest niecelowe ze względu na dużą wagę diamentu (więcej niż 2 karaty), na którym można by wykonać taki promień. Diamentowe elementy o kształcie walca należy stosować ustawiając ich oś pod kątem a do osi obrotu przedmiotu, który powinien wynosić 60-5-90°.
Siła nagniatania diamentem jest dobierana w zależności od celu obróbki w zakresie 80-S-250 N [155]. Zalecane wartości względnego zagłębienia diamentu w materiał obrabiany ej, = h/R wynoszą (256):
— dla obróbki gładkościowej stali hartowanych 0,003, natomiast dla materiałów miękkich 0,0015,
— dla obróbki gładkościowo-umacniającej odpowiednio 0,005 i 0,0025.
— dla obróbki umacniającej odpowiednio 0,007 i 0,0045.
Chropowatość powierzchni przed wygładzaniem ślizgowym elementem diamentowym nie powinna być większa niż R, = 0,63-5-1,25 pm.