II. TECHNOLOGIA. NARZĘDZIA I OBRABIARKI DO NAGNIATANIA 345
podawana z dużą prędkością, stycznie do powierzchni otworu w celu wypłukania wiórów w kierunku posuwu.
Na rysunku 10-18 przedstawiono głowicę roztaczająco-nagniatającą GSN11, wg patentu PRL nr 90483 [166). Jest ona przeznaczona do obróbki umacniającej i gładkościowej głębokich otworów 018OH8, narażonych w eksploatacji na intensywne zużycie ścierne, np. długie cylindry pomp do betonu.
RYSUNEK 10-18. Konstrukcja dwurzędowej głowicy roztaczafąco-nagniatajęcej GSN11 do obróbki cylindrów 018OH8 z nlezalotną regulacją ustawienia wymiaru obu rządów (patent PRL nr 90183 [165]; 7— bletnla pierścieniowa kulek, 8 — kulka nagnlatająca, pozostałe oznaczenia Jak dla rys. 10-17
W części skrawającej umieszczone są trzy noże skrawające 2 i 3, przy czym nóż wykańczak 3 ma dokładną regulację wysunięcia. Skrawanie trzema nożami w takich głowicach jest korzystne ze względu na większą dokładność kształtu obrobionego otworu niż w przypadku dwóch noży stosowanych w mniejszych głowicach.
Przedstawione głowice stosuje się do obróbki otworów o chropowatości R. = 0,16-5-0,32 jem, w klasie wymiarowej IT8, z następującymi warunkami obróbkowymi (dla cylindrów siłowników hydraulicznych ze stali R35 lub R45): v = 2-5-2,5 m/s, p = 0,2-H),3 mm/obr, to = 0,04-5-0,08 mm przy wydatku objętościowym cieczy chłodzącej 4-5-5 1/s.
Oprócz wymienionych przykładowo konstrukcji głowic roztaczająco--nagniatających znane są krajowe konstrukcje wdrożone do eksploatacji przez następujące zakłady: Bytomskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego (wg patentów: 58399, 65205, 74654), FUB Hydro ma w Szczecinie, ZUO Hydroster i ZMB Zremb w Gdańsku oraz Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu (patent nr 85075).
Do obróbki otworów przez kulkowanie naporowe stosuje się przede wszystkim głowice z dociskiem sprężystym i bieżniami stożkowymi. Stożkowe bieżnie składają się z dwóch pierścieni, najczęściej o kącie
_
10. TECHNOLOGIA NAGNIATANIA WEWN Pryw»
ich rozwarcia 90°. Między nimi są USvt^
i>tr7.vmvwane w koszvezkaeVi Toj-_ usy‘**Wa
jest oporowy. a drugi może .prze^ i jest dociskany sprężyną. Typowe końS^^ehg głowicy wych przedstawiono na rys. 10-19. ^rukc)e takich gtowic kulko-
óo stornom nont&tm » plasicnbit ca&ą
RYSUNEK 10-19. Typowa konstrukcje {Iowie kulkowych do nitntonhoworfwi
*) “ sprężyn""' alertowymi I chwytem stdłicpwym| b) i uchwytem wikcmr cl amirm spiralną; d) ze sprężyną spiralną i przepibem [ń]
W konstrukcjach na rys. 10-19a i b zastosowano do wywierania siły docisku sprężyny talerzowe, natomiast w pozostałych-śrubowe. Między bieżniami znajduje się wymienny pierścień ograniczający i ustalający wymiar głowicy.
Sprężysty układ dociskowy zabezpiecza przed przeciążaniem głowicy, wynikającym m.in. z błędów kształtu otworu Z tego względu jest w praktyce korzystniejszy od sztywnych głowic kulkowych. Ma to duże znaczenie, zwłaszcza w zastosowaniach kulkowania do obróbki głębokich otworów. Konstrukcje głowicy do ugniatania otworów o długości do 4 m z przegubem wahliwym przedstawiono na rys. M-1M [39J. Siła normalna F dociskająca roBri do powierzchni obrabianej jest zależna od kąta rozwarcia bieżni 2a oraz siły wywieranej przez sprężynę F„ Do określenia siły docisku głowicy stosuje się wzór
F = 2ctga— ■•■■■' : (ltU)
n
gdzie: c — stała sprężyny śrubowej, /—strzałka ugięcia sprętyny, n liczba kulek nagniatających w głowicy.