201504094553

U

■ Ochrona ssaków

Na skutek działalności człowieka wielu gatunkom ssaków grozi wyginięcie. Głównym zagrożeniem jest dla tych zwierząt przekształcanie naturalnych siedlisk w tereny rolnicze i przemysłowe. Na przykład ryś stał się gatunkiem zagrożonym wyginięciem w Polsce wskutek wycinania lasów i usuwania z nich starych pni służących mu do urządzania zasadzek. W przeszłości wiele ssaków było obiektem polowań dla pozyskania futra, mięsa lub innych surowców. W naszym kraju doprowadziło to do wyginięcia w XVII w. tura, mimo że zwierzę to było objęte ochroną. Ssaki drapieżne, takie jak wilki czy niedźwiedzie, są tępione, ze względu na fakt, że stanowią potencjalne zagrożenie dla zwierząt hodowlanych.

Rozdział 8. Różnorodność strunowców

Do najważniejszych form ochrony ssaków należą współcześnie:

►    zakładanie parków narodowych i rezerwatów przyrody na terenach zamieszkiwanych przez rzadkie gatunki ssaków,

►    ochrona najbardziej zagrożonych gatunków, takich jak susły, wilki czy niedźwiedź brunatny,

►    walka z kłusownictwem,

►    wprowadzanie zakazów łowienia waleni oraz limitów polowań na wybrane gatunki zwierząt,

►    hodowla zwierząt w ogrodach zoologicznych,

►    hodowla zwierząt w specjalistycznych placówkach i wprowadzanie osobników na obszary ich naturalnego występowania,

►    wprowadzanie do środowiska osobników przywiezionych z innych obszarów.

Pod:

Występowe

Struna

grzbietowa

Gardziel przebita szczelinami I skrzelowymi

Ułożenie

narządów

Znaczenie ssaków

►    Regulują liczebność wielu innych grup organizmów, stanowią pokarm dla innych zwierząt.

►    Przyczyniają się do rozprzestrzeniania nasion, m.in. przenosząc je przyczepione do sierści (np. lis, pies) lub gubiąc je podczas gromadzenia zapasów (np. wiewiórka).

►    Niektóre ssaki, np. roślinożerne nietoperze, zapylają kwiaty.

►    Dostarczają mięsa, tłuszczu, skór, mleka, wełny oraz futer (np. świnie, owce, bydło domowe).

►    Są wykorzystywane jako zwierzęta pociągowe oraz wierzchowe (np. konie, woły).

►    Niektóre ssaki, np. gryzonie, są wykorzystywane do badań laboratoryjnych.

►    Psy wykorzystuje się m.in. do polowań, pilnowania stad oraz stróżowania.

►    Niektóre ssaki dokonują szkód w gospodarstwach (np. dziki), atakują też zwierzęta hodowlane (np. wilki).

►    Niektóre gatunki ssaków przenoszą groźne dla ludzi choroby (np. lisy przenoszą wściekliznę).

Cewka ner- I wowa

Ogon

Szkielet

Pytania kontrolne

1.    Wskaż cechy występujące wyłącznie u ssaków.

2.    Podaj rolę gruczołów występujących w skórze ssaków.

3.    Wskaż różnice w budowie czaszki gadów i ssaków.

4.    Podaj przykłady potwierdzające, że kształt ciała ssaka jest związany ze środowiskiem, w którym żyje.

5.    Opisz cechy budowy układu pokarmowego ssaka roślinożernego.

6.    Wybierz dowolny rząd ssaków i na podstawie różnych źródeł opisz przystosowania do trybu życia przedstawicieli tego rzędu.

7.    Wskaż różnice w procesie rozmnażania się ssaków łożyskowych i torbaczy.

8.    Wymień cechy, na podstawie których zaliczysz stekowce do ssaków.

9.    Wymień cechy wspólne stekowców i gadów.

10.    Wskaż i omów cechy, które pozwalają ssakom na utrzymanie stałej temperatury ciała,

11.    Na podstawie dostępnych źródeł opisz przystosowania ssaków do życia w powietrzu, pod ziemią oraz na gałęziach drzew.

398