które mówią wciągając jednocześnie powietrze, nal<] ćwiczyć zarówno wdech (szybki i głęboki), jak i wyd< (powolny i długi). Wiąże się to z zasadniczą różi jaka występuje między oddychaniem w czasie spoczyi (przez nos), a oddychaniem przy mówieniu (pi usta).
Aby ćwiczenia spełniły swój cel, winny być pi prowadzane w miarę możności na otwartej przestrz< w odpowiednich warunkach atmosferycznych, tomiast jeśli odbywają się w sali — koniecznie pi otwartych oknach. W zimie lub przed ćwiczeni? z małymi dziećmi (3-latki) można wywietrzyć poi zaś zajęcia prowadzić w ciepłym pomieszczt gdyż czas ich trwania nic jest długi.
Wszystkie ćwiczenia należy przeprowadzać w foi zabawy. Rozpoczynamy od ćwiczeń najłatwiejsi w czasie wykonywania których wykorzystujemy je< nie aparat oddechowy, przechodząc stopniowo do co trudniejszych, połączonych z poruszaniem rąk, i całego tułowia, wypowiadaniem głosek, śpiewanie
Najprostszym ćwiczeniem jest wykonywanie wde< i wydechu o jednakowym czasie trwania obu czynno^ Temu typowi ćwiczeń odpowiada zabawa Wącłu kwiatów. Dzieci siedzą lub stoją obok kwiatów (m< one być wykonane z kolorowej bibułki i wów< wąchanie odbywa się na niby — tak można bawić ze starszymi dziećmi), powoli wrciągają p owi et nosami i rów-nie powoli, aby jak najdłużej zapami< ich zapach, robią wydech. Ćwiczenie należy powtói kilkakrotnie.
Ponieważ celem tych ćwiczeń ma być poprawna
.......... szczególną uwagę n?leży zwrócić na fazę wydechową. W tym celu można stosować ćwiczenia, czasie których wdech jest krótki, szybki, zaś wydech Ingi, połączony z dmuchaniem.
Do tej również grupy należy zdmuchiwanie ka-v.iłka papieru z gładkiej powierzchni. Po-■ ątkowo każde dziecko wykonuje tę czynność indywidualnie, potem można przeprowadzić ćwiczenie v formie konkursu — kto od razu potrafi zdmuchnąć papierek.
Niceo trudniejsze jest wydmuchiwanie skrawków papieru z chropowatej powierzchni. Każde dziecko otrzymuje plastikową rurkę lub słomkę i przy jej pomocy ma zdmuchnąć np. 10 papierków. Zwycięzcą jest to dziecko, które w czasie jednego wydechu, poruszając odpowiednio rurką, zdmuchnie j.ik najwięcej papierków. Ilość skrawków papieru mienia się w zależności od wieku dzieci i stopnia zawansowania ćwiczeń.
Również w formie konkursu można przeprowadzić zabawę Wesołe wiatraczki. Dzieci ustawione w kole trzymają w rękach wiatraczki. Na określony sygnał, np. klaśnięcie, dzieci przybliżają do ust wiatraczki i mocno dmuchają, po czym wyciągają przed siebie ręce z kręcącymi się wiatraczkami. Wygrywa to dziecko, czyj wiatraczek kręci się najdłużej.
Zabawę tę można też wykorzystać przy ćwiczeniach logorytmicznych (por. rozdz. IV) i wówczas na sygnał idaśnięcia dmuchają dziewczynki, na sygnał bębenka chłopcy.
Do tej grupy ćwiczeń należy również zdmuchiwanie świecy, dmuchanie na watkę lub piórko według zasady, czyja watka, piórko wzniesie się
wyżej.
Przedstawione wyżej ćwiczenia miały na celu przede wszystkim wzmocnienie wydechu. Inną grupę ćwiczeń
27