3 11

13

i. Zasady i wymagania ergonomii z zakresu antropometrii

TjG 1.3. Zassoy p<D,»s*tow3r.« r wjMwim wrinky ac^gsiooio i neskrępowa-jogo rxlvj j66j

Grupa użytkowników		Wklłtość progowa
	KC5	MC5	KC95	MC9S
M	-	ntn.	-	maks
K	mb.	-	msks.	_
MIK	_ __	~	-	maks

Wielkości progowe

Projektowanie obiektów technicznych z wykorzystaniem danych antropometrycznych polega w praktyce na dostosowaniu wymiarów tych obiektów do jak największej liczby użytkowników (90% populacji).

Za wymiary progowe minimalne przyjmuje się te. których nie osiąga 5% ludności (C95), a za maksymalne te, których nie przekracza 95% ludności (CS). Przykładowo mini-makia wielkość progowa zasięgu rąk to wielkość progowa GZR, której nie osiąga 5% ludności danej płci. a maksymalna wielkość progowa zasięgu rąk to wielkość progowa GZR, której nie przekracza 95% ludności danej P*CJ.

Istnieją trzy podstawowe tendencje w dopasowywaniu wymiarów obiektów do użytkowników:

-    wiele rozmiarów tego samego obiektu -dla każdego potencjalnego użytkownika (C5*C95 lub w szczególnych przypadkach C1+C99); najczęściej stosowana podczas projektowania

-    jeden wymar dla wszystkich - musi on obejmować całą populację, np. docydując o umieszczeniu włącznika światła, należy uwzględnić najniższego użytkownika'^ regulacja - należy uwzględniać możliwości i ograniczenia wielu użytkowników, zapewnia to np. regulacja siedziska w samochodzie.

Wykorzystanie wartości cech antropometrycznych C50 w projektowaniu na potrzeby większości przewidywanej populacji użytkow-nfców określa się mianem .błędu 50. centyta".

W rcnradi wskazuje &ę na konerzność {rąebcwana sez barter, cz>V cl» wazyjttodi. równtei da osób o ograni-3cnych ro&wAcach iMcię Man-ziw prz>s»scw4nie wy-'tóó• i usług do wszysitch cchcrcOn. np. dwśilki i»z •rawedzi. wsrysM ebkikty wyposażone w pod-.ybkr ■«ndy|45)

W rzeczywistości C50 informuje o wartościach cech antropometrycznych wąskiej populacji użytkowników (25].

Należy również pamiętać, że wartość jednej cechy użytkownika, np wysokość ciała klasyfikująca się do C95, nie oznacza. 2e wszystkie inne cechy tegoż użytkownika, np zasięg przednr. czy też zakresy kątowe w stawach maja, wartości odpowiadające C95.

Zasada miar ograniczających

Cechy antropometryczne najczęściej są prezentowane w układzie wielkości progowych. reprezentowanych przez C5 i C95* Przedział C5-C95 zawiera zróżnicowania wymiarowe 90% danej populacji (tab. 1.3). Zgodnie z zasadą mar ograniczających:

-    wymiary wewnętrzne obiektów technicznych (m in. szerokość, głębokość, wysokość przestrzeni pracy oraz wszelkiego rodzaju otwory dostępu, a także dolna GZR) powinny spełniać warunek nieskrępowanego ruchu: zgodnie z tym warunkiem elementy mogące krępować swobodny ruch kończyn górnych powinny się znajdować poza granicą zasięgu o maksymalnej wielkości progowej C95

-    wymiary zewnętrzne obiektów technicznych (także siły niezbędne do wykonywania czynności) powinny spełniać warunek dosięgalności. zgodnie z tym warunkiem elementy wymagające dosięgania (np. sterownicze, wyposażenia etc.) powinny się znajdować wewnątrz GZR o minimalnej wielkości progowej C5.

Aby spełnić warunek dosięgatoośa i nieskrępowanego ruchu w odniesieniu do co najmniej 90% przyszłych użytkowników projektowanych obiektów i stanowisk pracy (po-

■' »' sytuacjach srneglinydi C1+C99 (pan flatejj