314

314 Bogusław Dunaj

odnotowuje się nowe przykłady (por. Mańczak-Wohlfcld 1995, s. 40). Ich charakter i status są różne. Niektóre szybko upowszechniają się w języku wraz z nowymi urządzeniami i zjawiskami, inne pojawiają się okazjonalnie. Nierzadko spotykamy wyrazy nazywające obce realia. Zaznaczmy jednak, że ksenizmy zmieniają niekiedy swój status w miarę przejmowania obcych realiów, por. np. cheerleaders 'grupa taneczna dziewcząt występująca w przerwach meczów koszykówki’: Unia szuka cheerleaders (DzP 1997/188); [...] seksowne cheerleaders wymachujące kolorowymi pomponami [...] (Ż 1997/214). Prawdopodobnie sporo jest anglicyzmów semantycznych, takich jak np. filozofia (por. Mycawka 1991), ale ich zarejestrowanie wymaga odrębnych, niełatwych poszukiwań. Liczni badacze anglicyzmów wyróżniali wśród nich rozmaite kategorie semantyczne. Np. H. Koneczna (1936-1937) wyróżniła 21 grup semantycznych. Z kolei E. Mańczak-Wohlfeld (1995, s. 68-73) wyodrębniła aż 45 pól semantycznych. Podział zapożyczeń na grupy semantyczne może być mniej lub bardziej szczegółowy. W niniejszym opracowaniu nie koncentruję uwagi na tym problemie. Wymieniam tylko najbardziej charakterystyczne kategorie semantyczne, ilustrując je przykładami.

Zmiana systemu politycznego sprawiła, że po 1989 r. napłynęło dużo terminów związanych z ekonomią i handlem, np.: barter, biznes plan, broker, businesswoman Ibizneswoman, dealer II diler, developer, fixing, floating, franchising, joint-venture, leasing, konsulting, rating, reaganomika, standing, small-business, targeting, temping, terms of trade i in.

W dalszym ciągu wchodzą dość licznie do polszczyzny anglicyzmy dotyczące sportu, rekreacji, turystyki, np.: aerobik, body building, bungee jumping, carying, challenger, coach. draft, ice-climber, ice-climbing, kanioning, playmaker, salary cup, short track, skatepark, skater, snooker, snowboard, tie-break, tramping, trekking, tri-ple-double, wakeboarding, wogging, wrestling i in.

Do polszczyzny przenika leż wiele wyrazów z zakresu muzyki rozrywkowej i rockowej o różnym zresztą stopniu rozpowszechnienia, np.: acid house, ambient, bootleg, core, cover, dance, dancefloor, death metal, didżej, evergreen, fanzin, frontman, funky, gabba, gangsta rap, glam rock, grunge, hard core, house, jungle, rap, rave, remastering, sampler, sampling, scratch, soundtrack, support, techno, trans, trip hop, thrash, wokal itp. Niektóre z tych określeń są znane stosunkowo niewielkiemu gronu użytkowników polszczyzny, inne (np. rap, techno) upowszechniły się w polszczyznic.

W ostatnich latach pojawiają się również nowe anglicyzmy z zakresu motoryzacji, np.: air bag, aąuaplaning, bus, city bus, compactvan, hatchback, immobiliser, minivan, multivan, styling, truck, van i in.

Wyrazy o angielskiej proweniencji zdominowały także słownictwo komputerowe. Wiele z nich to terminy bardzo specjalistyczne. Nie brak jednak wyrazów o szerszym zasięgu, np.: dżojstik II joystick, hacker, hacking, hardware, interfejs II interface, laptop, modem, notebook, palmlop, software, serwer, skaner, systemizer, tablet itp.

Z filmem, radiem, telewizją i sztuką związane są wyrazy takie jak art zin, casting, °ff, performance, poster, postmodernizm, remake, seąuel, soap opera, talk show.