360

360

skrawającego, natrafiając na strefy o różnej wytrzymałości, mniej lub bardziej intensywnie „wyrywa” - ścina materiał, oddzielając wiór od materiału przedmiotu. W wyniku tego powstają drobne, ale nieregularne zmiany profilu powierzchni.

Chropowatość powierzchni oznacza się w zapisie konstrukcji przez podanie indywidualnych znaków graficznych w kształcie trójkąta równobocznego. Na rysunku 10.3 przedstawiono oznaczenia chropowatości.

h - wysokość pisma przyjętego na rysunku *) zamiast wartości liczbowej „a"

Rys. 10.3. Znaki chropowatości: a) ogólny, b) nakazu obróbki skrawaniem, c) zakazu obróbki

wiórowej

Znak chropowatości powierzchni należy rysować cienką linią ciągłą lub linią o grubości linii pisma przyjętego na rysunku. Wierzchołek trójkąta znaku powinien dotykać powierzchni bezpośrednio lub pośrednio przez dodatkową linię odniesienia od strony pomiaru chropowatości (rys. 10.6c, f, 10.7b).

Forma graficzna znaku chropowatości (rys. 10.3) informuje o sposobie obróbki, w wyniku której ma powstać pożądana wielkość nierówności. W przypadku gdy nie stawia się w tym zakresie żadnych wymagań szczegółowych, trójkąt znaku powinien być u góry otwarty (rys. 10.3a). Konieczność usunięcia warstwy materiału (np. przez skrawanie) w celu osiągnięcia wymaganej chropowatości zaznacza się pełnym trójkątem (rys. 10.3b). Powierzchnię, na której chropowatość należy uzyskać bez zdejmowania warstwy materiału (np. odlewanie, walcowanie, dogładzanie itp.), oznacza się otwartym u góry trójkątem z wpisanym okręgiem (rys. 10. lc).

Chropowatość powierzchni można opisać za pomocą parametrów określonych w kierunku prostopadłym do linii średniej profilu, w kierunku równoległym do linii średniej profilu lub parametrów związanych z kształtem nierówności profilu.

Uprzywilejowanym parametrem chropowatości jest średnie arytmetyczne odchylenie od linii średniej profilu, oznaczone symbolem R_a .