20 4

Rozumienie finansów publicznych jako dyscypliny ścisłe związane, z eka,*^ zdeterminowane było - w znacznym stopniu - parady gmatami klasyczne,, klasycznej ekonomii, a nawet - chociaż w mniejszym stopniu - ekonomii k_n nesówskiej W takim ujęciu finanse publiczne wdziane były głównie ^ pryzmat skutków, jakie dla sytuacji i zachowań mikropodmiotów (przędą, biórstw i gospodarstw domowych) mają podatki i inne instrumenty fiskaln-Podejście takie jest w polni zasadne, gdyż w klasycznej i neoklasycznej ekonomi, centralnym obiektem obserwacji jest właśnie mikropodmiot. Podatki są trak-towane jako czynniki zewnętrzne, które i przedsiębiorca, t gospodarstwo domo. we musi uwzględniać w swoich decyzjach jako dane. ..W tradycyjnym uj^ finansów publicznych rozważano zachowania indywidualne w sferze prywatnej Natomiast nie rozpatrywano w sposób dostateczny zachowań w sferze publicz-ncj”^:. Podejście takie było do pewnego stopnia usprawiedliw ione tym. zc zadania państwa ograniczały się do wąsko rozumianych funkcji publicznych. Podatki traktowane były więc jako zło konieczne, będące ceną za pilnowanie porządku i ochronę ustroju. Jednak wraz z upływem czasu państwo - pod wpływem różnych czynników - zgłaszało coraz większe zapotrzebowanie na dochody, co w coraz większym stopniu zmuszało do sięgania do podatków tdochodow innych podmiotów). Fakt ten stał się wyzwaniem poznawczym i aplikacyjnym dla finansów publicznych. Zajmowanie się tylko skutkami decyzji dla mikropod-miotów podejmowanych w ramach polityki fiskalnej było już zdecydowanie niewystarczające. Przedmiot finansów publicznych musiał zostać rozszerzony o kwestie dotyczące „żyjącego własnym życiem" sektora publicznego. Rodziły się pytania dotyczące jego wielkości, przyczyn nakładania podatków, sposobów (kierunków) wykorzystywania środków publicznych, rodzajów instytucji finansowych funkcjonujących w gospodarce itd. Dopiero po rozpoznaniu tych kwestii można było badać wpływ decyzji finansowych (fiskalnych) na sytuację mikropodmiotów. a w szczególności sprzężenia zwrotne zachodzące między decyzjami władz fiskalnych a decyzjami przedsiębiorców i gospodarstw domowych. Nowy obszar poszukiwań finansów publicznych związany jest z makroekonomicznym podejściem do decyzji fiskalnych. W poszukiwaniach tych nic chodziło już tylko o zachowania mikropodmiotów w stosunku do władz fiskalnych, lecz takie

0    wpływ tych decyzji na wzrost gospodarczy, równowagę gospodarczą, skalę redystrybucji dochodu narodowego, rozkład dochodów w społeczeństw ie przed

1    po opodatkowaniu, wpływ na zjawiska inflacyjne, granicę ciężarów publicznych, sposob alokacji środków publicznych i ich wpływ na procesy makroekonomiczne.

W poszukiwaniu definicji nauki o finansach publicznych wielce przydatne jest kryterium własności. Według niego działalność gospodarczą i społeczną e i aę na. prywatną i publiczną. Ze względów organizacyjnych, statystycznych ana ttycznych wyróżnia się: sektor prywatny i sektor publiczny. Zastosowanie

Winusi    ^^manu'“ trmntnkach dmwluueii. Wydawnictwu Naukowe PWN.

kryter

publk

wywal

erki ul

1

jest )1

krctrJ

nychl

P«^łl dla k

Ogni

maci

dział

naul

P°H

nie

pul

wy.

wa

pu

py

zai

ny

św

sp

(3

nu

P^r

im

nic

20