3 6

«

«

Program Matki Kangurzycy

Program Matki Kangurzycy to promyk nadziei dla milionów wcześniaków z niedowagą na całym świecie.

HECTOR MARTINEZ GOMEZ, EDGAR REY SANABRIA, CATHERINE M. MAROUETTE

opisać założenia Programu Matki Kangurzycy w Bogocie,

Wc wrześniu 1979 roku w Instytucie Matki i Dziecka w Bogocie (Kolumbia) doktorzy Gomcz i Sanabria zapoczątkowali zmiany w tradycyjnej ooiecc nnd wybranymi noworodkami z niedowagą; zarówno wcześniakami-, jak i zbyt małymi w stosunku do swojego wieku. Program nazwano Mądre Ganguro czyli Matka Kangurzy ca. Nazwa zaczerpnięta została ze sposobu, w jaki matki na wzór torba-czy noszą swój c niemowlęta po opuszczeniu Instytutu.

Oć roku 1979 do 1990 poddano programowi kangurzycy 2512 noworodków z niedowagą (poniżej 2000 g.). W programie tym dzieci opuszczają po urodzeniu szoital ze swoimi matkami najwcześniej jak to tylko możliwe, pod warunkiem, że noworodki te są w bezpiecznym stanic klinicznym, niezależnie od wagL Kiedy są już w domu, matka bezustannie nosi niemowlę w pozycji pionowej - pod ubraniem i bezpośrednio między piersiami. Przed ostatecznym opuszczeniem szpitala (nic później jednak niż dwa dni po porodzie) matki objęte programem specjalnie się szkoli w zakresie opieki nad niemowlętami. W programie tym podkreśla się, że karmienie piersią jest jedynym sposobem odżywiania się w pierwszych kilku miesiącach życia dziecka

Nauka matek i badania niemowląt, które opuszczają szoi-tai, są kontynuowane w przyęhoćni przyszpitalnej.

Program Matki Kangurzycy powstał jako praktyczny odzew na zbytnią ciasnotę, częste infekcje, błędne diagnozowanie oraz niezwykle dużą śmiertelność noworodków z niedowagą, jaką zaobserwowano w końcu lat siedemdziesiątych.

Program ten nic powstał jako kontrolowany eksperyment. Stworzony został raczej w wyniku połączenia kilku wniosków wyciągniętych przez pediatrów Instytutu Matki i Dziecka, wynikających z ich wnikliwych obserwacji.

Program w formie, jaką zainicjowano w Bogocie, został powszechnie uznany jako oferujący alternatywę dla wysoce stechnologizowanej opieki., szczególnie w krajach rozwijających się. W programie matka, a nic szpital jest najważniejszą opiekunką niemowlęcia z niedowagą (pod warunkiem jednak, że jest ono w bezpiecznym stanic klinicznym). Jak potwierdzają osoby postronne, twórcy programu nic uważają, że ich alternatywa jest wyjściem optymalnym dla wszystkich noworodków z niedowagą. Widzą go raczej jako opcję dla tych, którym uda się przeżyć zagrożenia kilku pierwszych dni życia.

Doświadczenia programu z Bogoty są już teraz wykorzystywane w różnych miejscach na świecie, m.in. w* Państwowym Instytucie Matki i Dziecka w Limie (Peru) oraz szpitalu w Sdndcrborg w Danii. Poniższy raport ma za redanie wskazać jego najważniejsze elementy i cele.

Główne elementy Programu Matki Kangurzycy

—    Wczesny wypis ze szpitala noworodków z niedowagą, w bezpiecznym stanic klinicznym - niezależnie od wagi.

—    Karmienie wyłącznie piersią jako jedyne źródło pożywienia i ochrony w pierwszych miesiącach życia.

—    Pozycja kangura - zapewniająca ciepło, matczyna miłość i stymulację, ułatwiająca i zapewniająca bezpieczeństwo podczas karmienia piersią.

—    Nauczenie matki sposobu opieki nad niemowlęciem z niedowagą.

—    Okresowa kontrola noworodka dla rejestrowania przy Tostu wagi noworodka i instruktażu matki.

Cele

—    Zwiększenie szans przeżycia dla noworodków z niedowagą, w sytuacji ograniczonego dostępu do zaplecza technicznego.

—    Jak najwcześniejsze stymulowanie więzi między noworodkiem a* matką.

—    Humanizacja wewnątrzszpitainej, intensywnej opieki nad noworodkiem z niedowagą.

—    Zachęcenie matek do tego, by były głównymi opiekunkami niemowląt

—    Mądre użycie dostępnych środków technologicznych, szczególnie w sytuacjach, kiedy są one trudno dostępne.

—    Zmniejszenie czasń i kosztów hospitaiizacjL Doskonalenie programu

Instytut Matki i Dziecka jest obecnie instytucją samodzielną, ale przed rokiem 1980 służył jako oddział położniczy i pediatryczny Szpitala San Juan de Dios,' będąc tym samym jedną z największych państwowych jednostek położniczych w Bogocie. Usytuowany jest w biedniejszej, południowej części Bogoty i duża liczba noworodków z niedowagą ma wyraźny związek z rodzajem pacjentek, jakim Instytut ten służy. Matki, które rodzą w szpitalu, pochodzą najczęściej ż piższej grupy społecznej, często są niedożywione i mają niewystarczającą opiekę prenatalną. Co więcej. w latach osiemdziesiątych Instytut Matki i Dziecka zmienił swój status, z ogólnopołożniczego stał się instytucją skoncentrowaną zasadniczo na leczeniu przypadków

pcłcżmiczych wysokiego ryzyka.

—# _# ^

Przejście Instytutu Matki i Dziecka do bardziej wyspecjalizowanego poziomu spowodowało zmniejszenie ogólnej liczby urodzin w tym szpitalu w Latach 1979 i 1987 z około 21000 do

10

PIELĘGNIARKA I POŁOŻNA 9, 1995

%