403

394 Rośliny uprawne

Plon. Plon suchych kwiatów wynosi do 6 q z ha. Surowiec przechowuje się w opakowaniu szczelnym albo też prasuje w cegiełki ^xU_r lub 1 kg, po czym owija się je w celofan.

Liście zbiera się razem z ogonkami w okresie pełnego rozwoju roślin, tj. od lipca do września. Zrywa się liście wyrośnięte, całe i zdrowe. Nie należy zbierać liści porażonych rdzą ślazową, tj. liści z widocznymi brunatnymi plamkami. Aby zbytnio nie osłabiać rośliny zrywa się każdorazowo nie więcej niż 7s liści z poszczególnych roślin. Liście suszy się podobnie jak kwiaty. Z 4—5 kg świeżych liści otrzymuje się 1 kg suszu.

Ususzone liście ślazu są bardzo łamliwe, zwłaszcza suszone podczas słonecznej pogody i dlatego zsypywać je należy bardzo ostrożnie. Z tych względów pakowanie do worków należy przeprowadzić rano lub podczas dni pochmurnych, gdy surowiec jest elastyczny.

Pozostawiając plantację ślazu dzikiego na rok następny, należy wiosną usunąć stare łęciny, a rośliny zasilić nawozami mineralnymi. W drugim roku ślaz kwitnie bardzo obficie, zaczyna kwitnąć już od czerwca i kwitnie do końca września.

71. Tojad mocny — Aconitum napellus L.

Syn. Aconitum callibotryon Kehb.

(Inne nazwy: tojad właściwy, tojad rnordownik)

Rodzina: Jaskrowate — Ranunculaceae Roślina trująca!

Jest to bylina dziko rosnąca w górach — Sudetach, Karpatach i Tatrach — na usypiskach, zrębach i zaroślach leśnych, przy potokach i źródłach. Tojad często jest u nas uprawiany jako roślina ozdobna.

Surowiec. Surowiec stanowią bulwy macierzyste i potomne tojadu — Tub er Aconiti FP III. Są to ususzone całe bulwy korzeniowe kształtu wrzecionowatego, barwy brunatnoczarnej, o powierzchni podłużnie pomarszczonej (zwłaszcza bulwy macierzyste).

Przełom bulwy jest równy, białawy. Brak zapachu. Surowiec zawiera liczne alkaloidy w ilości 0,18—2,9%; głównym alkaloidem jest akonityna. Alkaloidy tojadu są silnie trujące.

W handlu spotyka się ziele tojadu — Hha Aconiti. Są to ususzone pędy zebrane w okresie kwitnienia.

Zapotrzebowanie na oba surowce pokrywane jest głównie z importu.

Zastosowanie. Tojad stosuje się w lecznictwie jako środek przeciwbólowy w migrenie, bólach nerwowych i reumatycznych.