303

294 Rośliny uprawne

Zbiór kwiatów przeprowadza się codziennie lub co drugi dzień, zawsze w dni pogodne, po obeschnięciu rosy. “Kwiaty z kielichami zrywać należy w godzinach rannych, kwiaty zaś bez kielichów w godzinach popołudniowych, gdyż korony dają się wówczas łatwo urywać.

Nie należy zrywać kwiatów z kielichami do celów leczniczych w wypadku, gdy kielichy są porażone rdzą malwową. Wtedy można zrywać same korony z przeznaczeniem surowca dla przemysłu.

Praktyka wykazała, że do otrzymania 1 kg suchych kwiatów potrzeba około 2—2,5 godzin pracy zbieracza.

Plon z 1 ha suchych kwiatów bez kielicha wynosi 5 q, kwiatów z kielichami 7—10 q i więcej.

Zerwane kwiaty zsypuje się do koszy i jak najśpieszniej dostarcza do suszarni. W suszarni rozkłada się je pojedynczą warstwą na rafkach- (sitach). Suszenie samych koron w naszych warunkach klimatycznych z powodzeniem można przeprowadzać w suszarni naturalnej. Kwiaty z kielichami, ze względu na dosyć mięsiste dno kwiatowe, nie zawsze można dostatecznie ususzyć w suszarni naturalnej, zwłaszcza podczas wilgotnej pogody, wówczas należy je dosuszyć w suszarni ogrzewanej,' w temperaturze 35—40°. Na 1 kg suchych kwiatów potrzeba około 5—6 kg świeżych. Surowiec przechowywać należy w pomieszczeniu suchym w potrójnych torbach papierowych. Najwłaściwszym opakowaniem dla kwiatów malwy czarnej, podobnie jak dla kwiatów ślazu dzikiego i dziewanny, jest prasowanie ich w 0,25—0,5 kg cegiełki, owinięte i zaklejone w celofan lub pergaminowy papier. Przechowuje się cegiełki w skrzyniach drewnianych wyłożonych papierem lub pąkuje do potrójnych toreb papierowych.

Choroby i szkodniki. Malwa czarna jest często porażona rdzą ślazową (Puccinia vnalvacearum Mont.). Występuje ona w lecie w postaci rdzawych plamek; a na jesieni brunatnych, najpierw na dolnych stronach liści, następnie opanowuje całą roślinę: łodygi, liście i kielichy kwiatowe. Rdza ślazowa występuje najczęściej na glebie mniej żyznej, ciężkiej, mokrej i w lata wilgotne.

Po pojawieniu się rdzy należy natychmiast zrywać i palić liście, przy silnym zaś porażeniu — również całe rośliny. Opryskiwanie cieczą bordo-ską roślin w stanie kwitnienia jest niedopuszczalne ze względu na surowiec.

41. Melisa lekarska — Melissa officinalis L.

(Inne nazwy: melisa, rojownik lekarski)

Rodzina: Wargowe — Labiatae Melisa jest byliną wyrastającą do 60 cm wysokości. System korzeniowy ma silnie rozwinięty, łodygi czterokanciaste, słabo owłosione. Liście ogonkowe naprzeciwległe, sercowato-jajowate, tępo zakończone; blaszka