339 2

330 Rośliny uprawne

Zbiór, suszenie, przechowywanie. Zbioru dokonuje się przy suchej i słonecznej pogodzie co 3 dni, przeważnie dwukrotnie w tygodniu. Zrywa się kwiaty w pełni rozwoju.

Sposoby zbioru i przygotowania surowca są zależne od ilości rąk do pracy i od tego, na jaki surowiec jest zapotrzebowanie, zbiera się całe koszyczki kwiatowe lub wyskubuje się z zebranych koszyczków tzw. „płatki”, tj. kwiatki języczkowate.

Wyskubywanie płatków odbywać się może kilkoma sposobami; najczęściej spotyka się następujący sposób: zbieracze obrywają z plantacji rozwinięte koszyczki kwiatowe, następnie w cieniu wyskubują z nich kwiaty języczkowate (płatki). Obrywanie koszyczków kwiatowych odbywa się w miarę potrzeby, gdyż wyskubywanie „płatków” z przewiędniętych kwiatostanów jest znacznie wolniejsze. Poza tym można wyskubywać same płatki bezpośrednio z koszyczków roślin rosnących na plantacjach, wówczas jednak należy usuwać (obrywać) koszyczki przekwitłe z nasionami, gdyż pozostawienie ich powoduje słabsze kwitnienie roślin. Według danych z praktyki sprawna zbieraczka przy pełnych kwiatach zbierze przez 1 godzinę około 0,75 kg świeżych płatków lub 2—3 kg koszyczków kwiatowych. Zbiór ten mogą wykonywać dzieci 'w wieku szkolnym oraz inwalidzi. Wynagrodzenie za tę pracę oblicza się zwykle w stosunku do ilości kilogramów wyskubanych świeżych płatków lub zerwanych koszyczków kwiatowych.

Koszyczki, podobnie jak i same płatki, suszy się w suszarni naturalnej. Przy suszeniu płatków należy zwrócić uwagę, aby je rozłożyć cienką warstwą, gdyż łatwo się sklejają; schną szybko, koszyczki zaś kwiatowe znacznie wolniej i przy wilgotnej pogodzie należy dosuszać je w suszarni ogrzewanej. Kwiatów nogietka nie można suszyć na słońcu, gdyż tracą barwę, blakną i tracą swą wartość użytkową.

Prawidłowo ususzony surowiec powinien mieć barwę intensywną, pomarańczową. Z 10 kg świeżych płatków otrzymuje się 1 kg suszu. Z 4—5 . kg świeżych koszyczków kwiatowych otrzymuje się 1 kg suchych.

Ususzone koszyczki przechowuje się w suchych pomieszczeniach, zabezpieczając je od światła. Płatki przechowuje się w szczelnym opakowaniu; najlepiej prasować je w cegiełki o wadze 0,25—0,5 kg lub 1 kg. Cegiełki owija się w celofan, zakleja i przechowuje w szczelnych skrzyniach wyłożonych papierem.

Plon. Plon suchych płatków wynosi 5—8 q/ha.

Zbiór nasion. W celu otrzymania nasion wybiera się rośliny o pełnych kwiatach (koszyczkach) i intensywnej pomarańczowej barwie. Oznacza się j- palikami i pozostawia do chwili wykształcenia nasion. Gdy nasiona są dostatecznie wykształcone i przybiorą barwę szarobrunatną, -zrywa się