410 2

,TCP*LÓW

\2 rorwiowAnte ma.

nonrzec/nejto wyciskanego pnodndota Uy* 12.Sc). Podea* wyciskam* , 5Ze podt+n* M wycena / luby pasła do *****

Odkształcenie plastyczne na gOflco powoduje

1)    ragęsrc/ctlie materiału i zgrzewanie się (eliminacje) pustek ,„_a/

pod warunkiem, *e Ich powierzchnie nie « utlenione;

2)    rozdrobnienie nam d/.ęki zachodzącej podczas odkształcany _rc,

taluMji.^ _notodnienK sk|»du chemicznego, gdy* migruj** f_roniy r ndaag. *, drogami łatwej dyfuzji, dzięki której następuje zmniejszenie _mik£'‘

gregacji (segregacji dendrylycznej).

4, tworzenie się uprzywilejowanej orientacji krystalograficznej _(lckv

krystalograficznej).

5j wydłużanie się wtrąceń niemetalicznych w kierunku płynięcia p|, ₍

nego odkształcanego metalu    ^M-^Vc>-

Tworzenie się tekstury krystalograficznej oraz. wydłużanie _Mę

niemetalicznych podczas odkształcania plastycznego powoduje anizotrop,_ę

ici odkształcanego materiału.    ^4Sr»o.

Wadą obróbki plastycznej na gorąco jest mała dokładność wy_{mian )u}

chropowatość powierzchni i znaczne straty materiału spowodowane y*'?⁰**

utlenianiem się metali w wysokich temperaturach Dutą dokładność w_Vn . ^11,1

gładkość powierzchni można uzyskać podczas czysto stosowanego (zwlTi***

walcowaniu na gorąco) wakowania łub ciągnienia na zimno.    ^{yk e} Po

12.1.3. Obróbka plastyczna na zimno

odczas odkształcania plastycznego na zimno nie zachodzi rckrystalrzac raz. ze wzrostem odkształcenia zwiększa się gęstość defektów struktury^', * ^W|ęc •j (głównie dyslokacji), co powoduje wzrost wytrzymałości odksz^h^¹' atenału i pogorszenie własności plastycznych. Przy pewnej wartości odksz -7°^° .stępuje tak znaczna utrata plastyczności, żc dalsze odkształcanie może s ^ ićzniszczenie materiału. Dlatego materiał przed osiągnięciem takiego t ^SP°^W°^do' ddać wyżarzaniu rekrystalizująccmu. podczas którego następuje twór/”

ich ziam o gęstości dyslokacji materiału wyżarzonego.    ^{cn,e n}°-

Często stosowanym procesem obróbki plastycznej na zimno iest /

• Innym procesem kształtowania na zimno jest ciągnienie. Jest ono stos,!! TT *lukc" drutu 1 rur. W tym proces,c matami jest praeciągany przez oczko n!"? «*W» ***> ^ »««■ Metale miękkie. np. a^mmLm l ^l"

taltowane „a zimno przez wyciskanie. Kształty o rozwiniętych powierzchni^ skuje s._C / Wachy przez tłoczenie. gi<cie. wyoblanie , obci^Z (rys P ₆ Po zakończeniu odks^lcan,a plastycznego na zamno materia p^e _{j c} sto wydarzaniu w celu uzyskanta drobnego i jednorodnego ziarna W matcnall

***    *»—• ««*> *«pi,,. “

12 1 WYTWARZANIE WYROBÓW METALOWYCH

12-6 Podstawowe psoccsy kształtowania wyrobów z blachy a) ll<jc/.cnle. bj gięcie, c) wyob-lanie, ó) obciągonic

Ki/znia aż. do temperatury solidusu. ziarno można rozdrobnić jedynie dzięki ^\>tali/acji W tym przypadku materiał należy podgrzać tylko nicznac/nic ,\jy/jcj temperatury rekrystalizacji, aby po jej zajęciu mc wystąpił zbyt duży rozrost S^am Jeżeli ^/c wzrostem temperatury zachodzi zmiana struktury krystalicznej runowy, to wówczas do rozdrobnienia i ujednorodniema ziama można również, ^korzystać zachodzące przemiany fazowe (np. wyżarzanie normalizujące stali).

12.1.4. Metalurgia proszków

W' tej technice wytwarzania materiał w postaci drobnego proszku jest zagęszczany j jednoczesnym nadawaniem kształtu zbliżonego do kształtu gotowego wyrobu. a następnie spiekany w celu uzyskania zwartego i mocnego produktu. Metalurgia proszków jest korzystną metodą formowania wyrobów, jeżeli:

1)    materiały formowane mają wysokie temperatury topnienia, a więc nic mogą być łatwo formowane przez odlewanie, np. W. Mo. Ta i stopy trudno topliwc.

2)    pierwiastki tworzące stop nic rozpuszczają się w sobie w stanie ciekłym, np W-Cu. W-Ag. Cu-C i Cu-Pb.

3)    od wyrobu jest wymagana określona porowatość, np. łożyska ślizgowe i filtry,

4)    chcemy, aby stop był jednorodny i miał żądany / dużą dokładnością skład chemiczny.

5)    chcemy uzyskać części o końcowych wymiarach i kształcie bez obróbki skrawaniem.

Zaletą metalurgii proszków są małe straty materiału oraz duża dokładność wymiarowa umożliwiająca ograniczenie czasochłonnej obróbki wykańczającej.

Zagęszczanie proszków odbywa się przez prasowanie na zimno lub na gorąco, przy czym może być ono jednoosiowe (rys. 12.7) lub izostatyczne (hydrostatyczne). Podczas zagęszczania izostatycznego proszek znajduje się w gumowym pojemniku, a ciśnienie jest wywierane przez ciecz (ma ono taką samą wartość we wszystkich kierunkach). Następnie wypraski (kształtki) są spiekane w celu uzyskania żądanej mikrostruktury i własności. Dyfuzja atomów po po-wierzchni cząstek proszku do punktów, w których cząstki się stykają, prowadzi w początkowym okresie spiekania do tworzenia się mostków między cząstkami

411