4 9

Jak uczyć ortografii

Poprawna pisownia jest jednym z podstawowych warunków efektywności przekazu informacji za pomocą tekstu pisanego. Błąd ortograficzny, polegający na napisaniu zwrotu lub wyrażenia w sposób niezgodny z obowiązującą normą ortograficzną, stanowi element zakłócający proces komunikacji. Należy więc dołożyć wszelkich starań i od najmłodszych lat podejmować działania służące przekonaniu dzieciom, do podejmowania wysiłku w celu opanowania sztuki bezbłędnego pisania, która poprzez ćwiczenie powinna stać się czynnością automatyczną.

Aby osiągnąć ten cel, każdy nauczyciel powinien zdawać sobie sprawę z wpływu jaki ma na naukę, również ortografii, zróżnicowanie uczniów pod względem uzdolnień i predyspozycji. Z tego też względu jedynie stosowanie różnorodnych metod może zwiększyć skuteczność dydaktyczną oraz poszerzyć możliwości oddziaływania na uczniów. Dzięki temu nauczyciel będzie mógł objąć oddziaływaniem dydaktycznym dużą liczbę osób, np.: metodami przepisywania skuteczniej uczą się osoby z przewagą pamięci wzrokowej, natomiast reguły ortograficzne będą bardziej przydatne dla osób o predyspozycjach do myślenia logicznego. Poznanie stanu faktycznego ortografii uczniów oraz uwarunkowań ich kompetencji pozwoli zracjonalizować metody nauczania. Nieznajomość czynników wpływających na efektywność nauczania jest jedną z przyczyn zbyt powolnego wzrastania w kolejnych klasach sprawności ortograficznej, prowadziło do błędów dydaktycznych nauczycieli, stosowania niewłaściwych metod, a także do błędnej diagnozy. Z przeprowadzonych badań wynika że sprawność ortograficzna uczniów oraz skuteczność metod nauczania pisowni zależy od takich czynników, jak: rodzaj pamięci, zdolność logicznego myślenia, koncentracja uwagi, czytelnictwo, znajomość zasad ortograficznych i gramatyki, uświadomienie sobie zasad ortografii, staranność pisma.

W związku z powyższym, organizując pracę nad podniesieniem sprawności ortograficznej uczniów, powinno się stosować takie zabiegi, które będą uwzględniały wymienione czynniki.

Sposoby nauczania ortografii

Wymienione wcześniej uwarunkowania dowodzą, że skuteczne nauczanie ortografii wymaga stosowania różnorodnych metod pracy. Najskuteczniejsze są te, które opierają się na działaniu uczniów, oraz te, które stawiają uczniów w roli „poszukiwaczy" i „odkrywców". Dla dzieci szczególnie atrakcyjna jest zabawa, która gwarantuje aktywna postawę uczniów i naturalny, a zarazem atrakcyjny sposób zachęca do uczenia się, do kontrolowania własnych zapisów oraz do podejmowania prób samodzielnego radzenia sobie z trudnościami. Z pośród nowych metod nauczania ortografii na uwagę zasługuje metoda zestawiania wyrazów, metoda wstępnego treningu, a także metoda ćwiczeń ortograficzno - redakcyjnych.

Mottem do pracy nad kształtowaniem sprawności ortograficznej uczniów mogą być słowa Janusza Korczaka: Błąd w mowie i piśmie to jak plama tłusta i brzydka na fotografii matki, którą kochasz, to jak niestarannie przyszyta łata na ubraniu, w którym idziesz w gościnę.

Nauka pisowni to wykształcenie odpowiednich nawyków. W tym celu konieczne są specjalne ćwiczenia, by zainteresować uczniów trudnym zagadnieniem, jakim jest ortografia.

A. Głęboka twierdzi:, "Jeśli chcesz dzieci nauczyć ortografii- powtarzaj często, ale za każdym razem rób to w inny sposób. Strzeżmy się ćwiczeń, które mają utrwalić pisownię,