56 57

5. Pomiary zużycia wody

odomicrzc skrzydełkowe w całym zakresie średnic oraz wodomierze śrubowe do >0 mm, natomiast wodomierze o średnicach od 200 do 400 mm stosowane są stacjach wodociągowych. Specjalnym urządzeniem pomiarowym jest wodomierz •rzężony, składający się z wodomierza skrzydełkowego i śrubowego.

Wodomierze skrzydełkowe obecnie są budowane jako suchobieżne, to znaczy żc Iko wirnik pracuje w wodzie, natomiast wcześniej były budowane wodomierze okrobieżne, w których zarówno wirnik jak i mechanizm liczący pracował w wodę. Z kolei wodomierze skrzydełkowe suchobieżne dzielą się na wielostrumienio-c i jednostrumieniowe.

bdomierz wielostrumieniowy (WS)² jest wodomierzem całkowicie suchobicż-m, z hermetycznym liczydłem przeznaczonym do pomiaru objętości wody zim-j o temperaturze do 30°C w^rody ciepłej do 90°C przepływającej w przewodach odociągowych. Jedyną częścią ruchomą pracującą w wodzie jest wirnik uwieszony w komorze pomiarowej. Ilość obrotów wirnika jest proporcjonalna do obję->sci strumienia wody kierowanego do zespołu pomiarowego wirnika otworami lorowymi umieszczonymi na obwodzie komory pomiarowej. Obroty wirnika zekazywane są do liczydła za pośrednictwem czołowego sprzęgła magnetyczne-d. Sprzęgło magnetyczne zabezpieczone jest przed oddziaływaniem zewnętrznego >la magnetycznego ekranem umieszczonym w niecce ochronnej liczydła. Hlemen-łożysk wykonane są ze stali nierdzewnej oraz szafiru. Wodomierz może praco-ać przy ciśnieniu 1 MPa lub 1,6 MPa (w wykonaniu specjalnym).

odo mierz jednostrumieniowy suchobieżny (JS) jest wodomierzem przeznaczo-•m do pomiaru objętości wody zimnej o temperaturze do 30°C i ciepłej o tempc-rurze 90°C. Obroty wirnika pracującego w wodzie są proporcjonalne do wiclko-i jednego zwartego strumienia wody kierowanego do zespołu pomiarowego, odomierz wyposażony jest w sprzęgło magnetyczne oraz łożyska ze stali nie-Izewnej i szafiru. Ciśnienie robocze nie powinno przekraczać 1 MPa lub 1,6 MPa.

W specjalnym wykonaniu wodomierze mogą być wyposażone w czujnik umożli-iający rejestrację i zdalne przekazywanie wielkości zużycia wody.

Wodomierze śrubowe ro wodomierze, w których wirnik wyposażony w szereg >patek ukształtowanych u postaci śruby wiclozwojowej i jest zasilany jednym >vartym strumieniem wody. Zależnie od rozwiązania konstrukcyjnego rozróżnia ę dwa typy wodomierzy śrubowych, a mianowicie: z poziomą osią wirnika, z pionową osią wirnika.

Wodomierze z poziomą osią wirnika mogą być w obudowie zamkniętej (MZ) ib z wyjmowaną wstawką pomiarową (MW), natomiast wodomierze z pionową

oznaczeni

Od wiciu ku główni producenci wodomierzy w Police stosowali oznaczenia literowe wodomierzy. Prz orównywaniu charakterystyk wodomierzy w mniejszej książce stosuje $ię te tradycyjne oznac. literowe.

Suchobieżne

Z pionową OSią wirnika

2 pozioma osą wirnika

Wielostrumieniowe		Jodnostrum-eniowe		MP		MK		MZ
(WS)		(JS)

MW

Rys. 5.1. Podział wodomierzy wirnikowych.

Wodomierze wirnikowe

		opizęzu ic

Mokrobieźne

Śrubowe

osia wirnika mogą być przeznaczone do wbudowania w przewody poziome (MP) lub do zainstalowania w studni - kolanowe (MK).

Podział wodomierzy wirnikowych pokazano na rys. 5.1. Wodomierze skrzydełkowe montuje się w układ instalacji z zastosowaniem łączników gwintowanych (rys. 5.2), natomiast wodomierze śrubowe przeznaczone są do połączeń kołnierzowych.

Wodomierze śrubowe z poziomą i pionową osią wirnika pokazano na rys. 5.3. W obecnie budowanych wodomierzach obroty wirnika przekazywane są do mechanizmu liczącego za pomocą czołowego sprzęgła magnetycznego, natomiast w wodomierzach starego typu stosowano sprzęgła mechaniczne.

Wodomierze sprzężone (rys. 5.4) stosuje się w instalacjach wodociągowych o bardzo dużej nierównomiemości rozbioru wody. Przepływy małe (np. w nocy) rejestruje wodomierz skrzydełkowy, a wodomierz śrubowy rejestruje przepływy średnie i największe (szczytowe). W ten sposób powiększa się zakres mierniczy wodomierza. Wodomierze skrzydełkowe i śrubowe pokazano na rys. 5.5 i 5.6.

Wielkość wodomierza określa jego średnica nominalna DN [nim] i maksymalny strumień objętości Q_max. |mVh]. Charakterystyki metrologiczne wodomierzy zawiera rozporządzenie z 2004 r. [91]

Rys. 5.2. Wodomierz skrzydełkowy jednosrrumieniowy: a) widok, b) przekrój. 1 - wodomierz, 2 - łącznik gwintowany, 3 - w irnik, 4 - skrzydełka wirnika.