58 59

S4cńce - za i prz&:)w wyjściem na plażę. Kto leczy się mieszankami ziołowymi, w skład których wchodzi dziurawiec, także powinien pamiętać o bardzo ostrożnym dawkowaniu słońca.

W przykry sposób na światło słoneczne reaguje organizm cierpiący na niedobory witamin z grupy B. Przed wyjściem na plażę nie należy używać perfum, wody kolońskiej, jak również środków przeciwpotowych, w skład których wchodzą: olejek bergamono-wy, cedrowy lub lawendowy. Na skutek kontaktu z promieniami słonecznymi mogą powstawać trwałe przebarwienia w postaci ciemnych plam, utrzymujące się nawet kilka lat. Istnieją także osoby uczulone na słońce, u których występuje pokrzywka świetlna objawiająca się wystąpieniem bąbli pokrzywkowych, po kilku lub kilkunastu minutach naświetlania słońcem odcinków skóry, które zwykle chronione są ubiorem.

Promienie UV zwiększają porost nadmiernego owłosienia np. u kobiet na brodzie, pod nosem, na nogach. Po opalaniu wyraźnie pogarsza się stan chronicznie rozszerzonych naczyń krwionośnych. Powstają liczne nowe teleangiektazje na skórze.

[Szkoda, że tak mało kobiet wierzy w to, że skóra narażona na długie i ostre działanie słońca znacznie szybciej się starzeje. Większość zmian skórnych przypisywanych biologicznemu starzeniu się skóry, zależnemu od wieku - w rzeczywistości spowodowanych jest przez promieniowanie słoneczne. Stwierdzono, że u tej samej osoby fragmenty skóry wystawiane na ciągłe działanie słońca (twarz, ręce, dekolt) są o 30 lat starsze pod względem biologicznym niż reszta ciała skrywana pod odzieżą. Nadmiar słońca powoduje ^wysuszenie, łuszczenie, zgrubienie warstwy rogowej naskórka, utratę przez skórę elastyczności, przedwczesne powstawanie zmarszczek, liczne przebarwienia. Pod wpływem promieniowania słonecznego, a szczególnie promieniowania^UVB; następuje wzrost ilości wolnych rodników, które powodują uruchomienie procesu samodestrukcyjnego skóry.

Promieniowanie UV działa również bezpośrednio na struktury wewnętrzne. Atakuje białka strukturalne (kolagen, elastyna) oraz mukopolisacharydy. Powoduje to utratę prawidłowych własności skóry. Traci ona sw^foją strukturę, elastyczność i jędmość, zaczyna

Słońca - ic\ i przeciw

się jej systematyczne wysychanie, a w konsekwencji powstawanie zmarszczek i bruzd. Pod wpływem promieniowania UV może dojść do zmian w kodzie genetycznym komórki. Jakakolwiek zmiana w strukturze może powodować mutację - powstawanie komórek zdegenerowanych, niezdolnych do pełnienia normalnych funkcji. W skrajnym przypadku powstająca w wyniku mutacji tkanka ma tendencję do nienormalnie szybkiego rozwoju. Staje się tkanką rakową. Stwierdzono, bez najmniejszych wątpliwości, że najgroźniejszym odległym skutkiem oddziaływania słońca jest powstawanie nowotworów skóry. Wyjątkowo ostrożne powinny być osoby z bardzo ciemnymi, gładkimi znamionami na skórze. Często są one punktem wejścia najbardziej złośliwego nowotw'o-ru skóry - czerniaka. Na obecnym etapie rozwoju medycyny wiemy, ze w istocie rzeczy nie istnieje bezpieczna opalenizna. Jest ona zawsze wynikiem uszkodzenia skóry przez promieniowanie UV. Współczesna kosmetologia umożliwia nam bezpieczne korzystanie z uroków słońca dzięki stworzeniu preparatów z filtrami. Dzisiaj trudno już wyobrazić sobie lato bez kosmetyków mających za zadanie ochronę skóry przed szkodliwym działaniem słońca. Filtry i inne substancje ochronne stają się obowiązkowymi składnikami praktycznie każdej receptury kosmetycznej. Bardzo często udoskonala się działanie preparatów stosując je synergisty-czme z substancjami kosmetycznie czynnymi, mającymi 2a zadanie niwelować szkodliwe działanie UV poprzez regenerację i odbudowę skóry.

Istnieją dwa typy filtrów chroniących przed UV: organiczne i nieorganiczne. Filtry organiczne to związki o bardzo złożonej budowie chemicznej wykazujące zdolność pochłaniania promieniowania UV. Należy pamiętać, że absorbcja nie jest równoznaczna z całkowitym zatrzymaniem promieniowania UV. Filtry te wchłaniają tylko część energii, reszta przechodzi przez nie i dociera do skóry. Filtry nieorganiczne, inaczej zwane fizycznymi, to mikrori-zowany dwutlenek tytanu lub tlenek cynku. Powodują one odbijanie promieni słonecznych na zasadzie ekranu odblaskowego. Kosmetyki zawierające filtry słoneczne produkowane są w różnych odmianach i różnią się siłą działania ochronnego. Siła ta jest

59