p
110
2. WYTWARZANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Do regulacji temperatury pary są stosowane najczęściej wtryskowe wodne schladzacze pary, a również: recyrkulacja spalin, kanały obejściowe spalin, palniki ze zmiennym kątem nachylenia, specjalne palniki temperaturowe na mazut, umieszczone w górze komory paleniskowej.
Sprawność chwilowa kotła jest zdefiniowana następująco:
W„ Dt(io - i*z)+D,,w(ipw - ij + (i*, - i J
% = —=-—---- (2.49) przy czym entalpie oznaczono jak na rys. 2.10; Wr — strumień energii cieplnej przekazanej parze; Wd — strumień energii chemicznej doprowadzonego paliwa; Dk, Dpw — strumień masy przepływowej pary świeżej i wtórnie przegrzanej; D^, i(X, — strumień masy oraz entalpia odsolin i odmulin.
W praktyce najdokładniej można wyznaczyć sprawność metodą pośrednią, poprzez pomiar strat energii i wykorzystując zależność
l-st
(2.50)
gdzie: Wa — strumień strat energii w kotle; sk — względne straty energii, odniesione do strumienia energii doprowadzanej w paliwie.
Względne straty energii stanowią sumę następujących strat cząstkowych:
— sw+sco+sn+V*" st (2.51)
przy oznaczeniach strat: s„. — wylotowe; sco — niezupełnego spalania, s„ — niecałkowitego spalania, spr — na promieniowanie do otoczenia, s{ — w gorącym żużlu. Największe znaczenie mają straty wylotowe (8-=-10%), które można określić z empirycznego wzoru Siegcrta
(2.52)
w którym: a — współczynnik wynoszący 0,65 dla węgla kamiennego, 0,75-h-0,8 dla brunatnego i 0,55 + 0,6 dla mazutu; 7^p, Ta — temperatura spalin wylotowych i otoczenia: VC02 — procentowa zawartość C02 w spalinach wylotowych.
Rys. 2.27. Zależność strat energii w kotle od współczynnika nadmiaru powietrza
Strata niezupełnego spalania wynika z obecności tlenku węgla w spalinach wylotowych. Można ją oszacować ze wzoru
Sco — P
kto+
(2.53)
przy czym [I — współczynnik wynoszący 0,6 dla węgla kamiennego i 0,7 dla brunatnego.
Strata niecałkowitego spalania wynika z obecności cząstek pierwiastka węgla w żużlu i popiele odprowadzanym z kotła. Można ją określić z analiz tych odpadów i pomiaru ilości. Zależy ona od jakości przemiału pyłu i ilości doprowadzanego powietrza.
Na rysunku 2.27 przedstawiono zależność trzech wymienionych strat od nadmiaru doprowadzonego powietrza /. Minimum tych strat można osiągnąć utrzymując optymalny współczynnik nadmiaru powietrza, co jest podstawowym warunkiem ekonomicznej eksploatacji kotłów.
Straty na promieniowanie ciepła do otoczenia w prawidłowo izolowanym kotle są niewielkie (do 0,5%), zaś straty ciepła w gorącym żużlu występują tylko w kotłach z płynnym odprowadzaniem żużla i wynoszą 1 h-4%.
Sprawność kotłów wykazuje charakterystyczną zależność od wydajności, z maksimum sprawności określającym tzw. obciążenie ekonomiczne (rys. 2.28a). Na rysunku 2.28b przedstawiono typowy kształt charakterystyki energetycznej kotła i jej pochodnej, czyli tzw. charakterystyki przyrostów względnych.
Rys. 2.28. Typowy kształt charakterystyki sprawności kotła (a) i charakterystyki energetycznej kotła oraz jej pochodnej (b)
I strata wylotowa, 2 — pozostałe straty
Przetwarzanie energii cieplnej pary na energię mechaniczną odbywa się w wielostopniowych turbinach parowych. Rozróżnia się dwa zasadnicze typy stopni: akcyjne 1 reakcyjne.
W stopniach akcyjnych para rozprężając się w dyszach uzyskuje dużą prędkość, następnie przepływa przez symetryczne łopatki zamocowane na wale. W wyniku zmiany lerunku przepływu pary powstaje siła obwodowa (Fa na rys. 2.29a). Przy wysokich parametrach pary dolotowej osiągnięcie synchronicznej prędkości obrotowej wirnika a'bo stopniowego spadku ciśnienia w kilku dyszach, przedzielonych rzędami ł p te£ wirujących, albo stopniowego zmniejszania prędkości pary w kolejnych rzędach patek wirujących przedzielonych nieruchomymi kierownicami.