637

Ar

A/

(19.13)

Przebieg funkcji cif) i q{f) pozwala wyciągnąć w nioski co do mechanizmu strat molekularnych i atomowych oraz wielkości dynamicznych Małych sprężystości. W ośrodku ograniczonym, takim jak pręty i płyty, których grubości id) są małe * porównaniu z długością rozchodzącej się w nich fali (A) (spełniona jest zależność

j < 0,29). moduł Younga (£) wyraża się wzorem:

(19.14)

£ = p-c*

gd/kr: p - gęoo« orfmft*. r -    fal

Parametrami, które informują o /mianach patologicznych tkanek, są: współczynniki tłumienia, prędkości fal. straty energetyczne przy rozchodzeniu się fal. zmiany w kształcie impulsu po przejściu przez badany odcinek.

Podstawą wykorzystania ultradźwięków do badań diagnostycznych jest fakt. że falc ultradźwiękowe rozchodzące się w tkankach miękkich mogą dostarczyć informacji o geometrycznym rozkładzie tkanek, ich strukturze, a także ich ruchu. W pomiarach wykorzystuje się zjawisko echa. Fala przechodząc przez badany obszar jest częściowo odbijana, a częściowo pochłaniana przez tkanki.

Stosunek energii pochłoniętej fali do odbitej niesie ze sobą wiele cennych informacji o tkankach zdrowych i zmienionych patologicznie, na przykład tkanki nowotworowe pochłaniają energię fal dużo silniej niź tkanki zdrowe. Największe zastosowanie mają ultradźwięki w diagnostyce chorób oczu. w położnictwie, ortopedii, neurologii.

W ostatnich latach do oceny stanu kości zastosowano nową metodę ultradźwiękowy. która polega na pomiarze prędkości i tłumienia ultradźw ięków w kości piętowej i wykorzystuje związek tych parametrów z gęstością i budową kości gąbczastej. które ulegają zmianie z wiekiem w Manach chorobowych. Metoda ta umożJiwia ocenę zaawansowania osteoporozy i ryzyka złamania kości.

Ultradiwięki małej mocy mają zastosowanie w badaniach układu krążenia krwi. do rejestracji ruchów struktur serca. Zastosowana ultradźwiękowa metoda prędkości przepływu krwi w naczyniach oparta jest na zjawisku Dopplera. Metoda umożliwia pomiar prędkości chwilowej i kierunku przepływającej krwi. Pomiar prędkości krwi w tętnicy skroniowej na wysokości gałek ocznych umożliwia określenie momentu pojawienia się zaburzeń wzroku u ludzi poddanych przeciążeniu. Obecnie prowadzone są prace nad uzyskaniem trójwymiarowego obrazu rozkładu tkanek wewnątrz organizmu, czyli nad wdrożeniem holografii ultradźwiękowej.

Ultradiwięki malej mocy mają zastosowanie w pomiarach:

-    geometrycznych wy miarów ciał i tkanek.

-    parametrów środowiska, ukich jak gęstość, lepkość, temperatura.

-    stanu środowiska, który można prowadzić w sposób ciągły.

637