69 5

Węglowodany - znaczenie energetyczne

Węglowodany proste (monosacharydy), to związki o wzorze ogólnym (CHjOfr Muszą zawierać przynajmniej trzy atomy węgla, przynajmniej 2 grupy hydroksylowe i jat* z dwóch typów grup karbonylowych (ketonową lub aldehydową). Jeżeli charakteryzuj*** obecnością grupy aldehydowej grupujemy je w aldozy, jeżeli zawierają grupę kctonc* zaliczamy je do ketoz.

Cukry proste możemy także podzielić ze względu na ilość węgli w cząstcO*-Najprostsze, zawierające trzy atomy węgla, nazywamy triozurai Trioza z grupą aldehyd^ (aldoirioza) to gliceraldchyd - wystąpujący w organizmach żywych, biorący np. metabolizmie fruktozy. Nie jest wykorzystywany w kosmetykach, ponieważ bardzo szy^ izomeryzuje do ketotriozy. czyli triozy z grypą ketonową - białego, krystałK*!# dihydroksyacetonu (DHA) |Dihjdroxyacctouc). I)1L\ jest nieco higroskopijn)’. charakterystyczny zapach i słodkawy, chłodzący smak DUA występuje W    ■

krystalicznej pod postacią dimerów (cząstek składających się z dwóch podjednostekk 1 podgrzaniu z niew ielką ilością wody. dimery rozpadają się na monomery, które ^f°zp^uS*^i się w wodzie i alkoholu, acetonie, eterze dietylowym, ale nie rozpuszczają się w ^ltu‘ I Roztwory są jednak nietrwałe, pod wpływem promieniowania ultrafioletowego ^uie~f I rozkładowi. Dihydroksynceton występuje w organizmie człowieka, bier/e ¹¹ metabolizmie głicoyny i węglowodanów Na potrzeby przemysłu kosmetycznego ^ jest z gliceryny na drodze przemian enzymatycznych W zetknięciu z keratyną ,, jj tworzy silnie zabarwione, brązowo-żółte kompleksy, stosowany jest więc (w stężeniu - .fi w saraoopalaczach louonach, żelach t produktach emulsyjnych Przyciemniony kok* Mm otrzymywany jest w wyniku erakcji grupy karbonylowej 7. grupami aminowymi ]

, ^pmcetn) warstwy rogowy * — —_r ---------- .

Uff* ^k'^otyV'. ciemniejszy, nieco pomarańczowy odcień Często aby

tkotygo^ lub pogłębić kolor opalenizny preparaty takje zawierają dodatkowo ,_Uglon

retifloi lub beta-karofer Bezpośrednio po UZyctu prcpaiat można zmyć /c skory ale w iakiś " ^moCn° ^{W W4rStWę}f ** ewentualna korekta jest ^niemożliwa

' ^L-----^--    i—i_a/.

Rozdział VIII

Węglowodany

Węglowodany (saharydy, cukry) są związkami organicznymi które pownjńJj procesie zwanym fotosyntezą. Węgiel z dwutlenku węgla i wodór z wody łączone u szkielety węglowodorowe. Wiązania pomiędzy atomami węgla w łańcuchu oraz pani* atomami węgla i wodoru budują elektrony, które "przechwyciły' energię słoneczną MwS] i służącą do ładowania energii w elektrony jest związek zwany chlorofilem Naładcw I energią słoneczną elektrony posłużą do tworzenia wiązań w nowopowstających zwófe organicznych. Rozcrwame wiązania zbudowanego z "naładowanych" elektronów prowriW uwolnienia zgromadzonej w nun energii, dlatego węglowodany pełnią głównie funb energetyczne Ale nic tylko są na przykład substancjami wbudowywanymi w dero* j układu odpornościowego, wchodzą w skład śluzów, kw, sów nukleionowych i wielu iru>: substancji. Węglowodany są substancjami niezbędnymi dla ludzkiego orgamzmu. którye ! potrafi ich jednak syntetyzować Węglowodany stworzone przez roślny muszą więc n dodtsrczane wraz z pożywieniem. Węglowodany często wchodzą w skład kosmetyków w | składniki odżywcze łub nawilżające

Monosacharydy

, tak mocno

^c5JTl_niiyro dodatkiem do samopa ac/> j«. »iyv UVUMHm;    J--------_w #    ^

skórze, ułatwia precyzyjne rozprowadzenie preparatu Baza do sarnoopalaczy *doc&. ^ dobrana, by jej składniki nie reagowały z DI1A (me może zawierać grup ^rauSI Juęb) Substancjami towarzyszącymi są substancje aktywne: koenzym QI0, tokoferol ^Łl^Jffl-hydroksykwasy. złu szczające naskórek Diydroksyaccton stosowany jest także jako

_rflvJdt proflueniochronny

Tctruzy, to cukry proste zawierające czcry atomy węgla w cząsteczce Erytrozu (ildotetroza) powstaje w organizmie człowieka w cyklu pentozowym i bierze udział w niteae wiciu ważnych aminokwasów tnp. fenyloalaniny. tyrozyny, tryptofanu) Występuje _{u m}ięinidch Wykryto ją także w niewielkich ilościach w pewnych roślinach (paprociach, tytoniu). Otrzymuje się ją syntetycznie, przez rozszczepienie cukrów sześciowęglowych w obecności nadjodanów Kctotetroza, zwana erytndozą, jest substancją polecaną do preparatów „saniopalających” nowej generacji W poprówniau z DMA, działa wolniej Tbarwicnic na skórze pojawia się dopiero po upływie doby Aby przyspieszyć jej działanie, mozoa połączyć ją z DMA To powolne wnikanie erytulozy w warstwę rogową ma jednak pewne zalety. Pozwala na bardziej równomierne rozprowadzenie preparam lub szybkie zmycie zbyt grubo nałożonej warstwy Otrzymana „opalenizna” ma więc bardzo jednolity koloryt Jest także bardzo irwała Dodatkową zaletą erytrulozy są jej właściwości nawilżające Pentozy, to związki zawierające 5 atornow węgla w cząsteczce (ryboza i dezoksyryboza wchodzą w skład kwasów nukleinowych).

Sześć atomów węgla buduje szkielet heksoz.

Glukoza (Glucosel (dekstroza [Dekstosc], cukier gronowy)

•o -doza, podstawowy związek energetyczny, w stanie wolnym występuje np. w owocach ’r,iz w krwi człowieka, która roznosi ją do każdej "głodnej" komórki ciaia (pauz —> ‘Wdychanie komórkowe" w dziale poświęconym tlenowi) Glukoza jest składnikiem NMF-^,J się x keratyną naskórka i uplastycznia ją W kremach wykorzystuje się tak/e inne •*jyjproste dezoksyrybo/ę, ksylozę i arabinozę Są słabo higroskopijoc, ale efektywnie _j/7^nłnj4 dyfuzję i parowanie wody Stężenie tych związków w kosmetykach rzadko 3 % Do najczęściej stosowanych pochodnych węglowodanów’ należy Jonowana glukoza (10-20 OL, czyli jednostek oksyetylenowych). Jest higroskopijna, wodę, nie ma działania drażniącego, penetruje powierzchnię warstwy rogowej n»ktoza (Fructosrl. to ketoza występująca w owocach t miodzie ¹    cukier powstały z utlenienia alkoholu mannitołu, pozyskiwany jest

"hastci |^J .^a "^a^^tcr*°8atycznic i nawilżające, używany jest w kosmetykach do pielęgnacji cery ^takowej i włosów przetłuszczających się.

^,noilosJłc^^ar>’dów

«) _ełu^^2*^Zyc*^ł P^oc^°dnvch monosacharydów należą

?rz% - ^<np tSaMclozoamma. glukozoamina lOlucosamine]) w których grupa -OH b) ^ ^u drugim została podstawiona grupą KII₂ , składniki polisacharydów.

Acidlk ^Uronowc (ⁿP ghikuronowy (Glucuromc Acid], galakturonowy (Galacturomc Polic, w !"*** “tlenienia grupy -OM do grupy karboksylowej wchodzące w skład

*»cnarydów

133