3tom167

4. STACJE ELEKTROENERGETYCZNE 336

Do celów telemechaniki są stosowane następujące rodzaje łączy:

—    łącza telefonii energetycznej nośnej (TEN), wykorzystujące do przesyłania informacji przewody robocze linii napowietrznych WN i NN;

—    łącza kablowe (własne lub dzierżawione od resortu łączności);

—    radiolinie;

—    kable światłowodowe.

Podstawową część łączy stanowią łącza TEN. Cechuje je duża pewność pracy. W liniach 110 kV zwykle stosuje się łącza jednoprzewodowe, a w liniach 220 i 400 kV

—    łącza dwuprzewodowe (rys. 4.47). Łącza TEN pracują przy częstotliwości 40-h21 6 kHz lub 240^-320 kHz. Łącza kablowe są stosowane przy niezbyt dużych odległościach, natomiast łącza radioliniowe (niezawodne, ale drogie) — przy dużej liczbie przesyłanych informacji.

Stacja 4

Linia 220 kV I Stacja 6

Dławik I zaporowy!

TT

TT

Kondensator

Tl	| sprzęgający	FT
_	Filtr liniowy |	i
'iu	1 gdrnoprzepustowy

KabeL vv.cz

Automatyczna

łącznica

telefoniczna

Aparaty

telefoniczne

Urządzenie

nadawczo-odbiorcza

MD

Rys. 4.47. Schemat łącza TEN w relacji A-B (sprzężenie dwuprzewodowe), wg [4.6]

Szczególnie duża pewność pracy jest wymagana od łączy dla potrzeb zabezpieczeń. Średnio, błędne ich działanie nie powinno występować częściej niż raz na kilkaset lat.

Brygady wykonujące prace konserwacyjno-remontowe w terenie porozumiewają się ze stacją bazową za pomocą ruchomych środków radiowych.

4.9. Eksploatacja stacji elektroenergetycznych

Eksploatacja stacji polega na prowadzeniu ruchu oraz utrzymaniu w należytym stanie wszystkich urządzeń zainstalowanych w stacji. Prowadzenie ruchu stacji w sieciach energetyki zawodowej jest podporządkowane służbom dyspozytorskim kierującym pracą SEE, natomiast w zakładach przemysłowych — głównie potrzebom zasilania odbiorników w energię elektryczną.

Do ogólnych zasad prowadzenia ruchu stacji należą:

—    użytkowanie urządzeń w sposób zapewniający dużą ich trwałość, niezawodność i dyspozycyjność;

—    ekonomiczne wykorzystanie urządzeń;

—    zapewnienie bezpieczeństwa osobom obsługi na możliwie najwyższym poziomie.

Kierowanie praca stacji jest realizowane częściowo przez obsługę ruchową, a częściowo przez urządzenia automatyki. Obsługa prowadzi kontrolę pracy urządzeń stacji (obserwacja i analiza pomiarów ruchowych oraz analiza sygnalizowanych zdarzeń — przeciążenia, zwarcia i inne) oraz wykonuje czynności łączeniowe. Sygnalizacja zdarzeń, które naruszają normalną pracę stacji lub stanowią takie zagrożenie wymaga zwykle od obsługi podjęcia określonych działań. Zadziałanie sygnalizacji powinno być zarejestrowane przez obsługę w dzienniku pracy stacji.

Działania związane z utrzymaniem urządzeń stacji mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa obsłudze, bezpieczeństwa pożarowego, sprawności technicznej i trwałości urządzeń oraz estetyki stacji. Polegają one na przeprowadzaniu oględzin, przeglądów, pomiarów kontrolnych, napraw doraźnych i remontów urządzeń.

Ogólne zasady eksploatacji poszczególnych urządzeń stacji określa Zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki [4.35]. Ponadto obowiązują szczegółowe instrukcje eksploatacji ustalone przez kierownika zakładu (jednostki), w którym urządzenie jest eksploatowane. Dla każdego urządzenia prowadzi się dokumentację techniczną, która powinna być na bieżąco aktualizowana. Zakres i tryb prowadzenia tej dokumentacji określa kierownik zakładu na podstawie wymagań określonych w [4.35].

4.10. Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w stacjach

W stacjach elektroenergetycznych zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka wynika przede wszystkim z możliwości porażenia prądem elektrycznym, niekorzystnego oddziaływania pola elektrycznego, możliwości poparzenia lub zapalenia człowieka od łuku elektrycznego, możliwości poparzenia w czasie pożaru w stacji, oblania palącym się olejem, zatrucia gazami wydzielanymi w czasie pożaru kabli lub oleju itp.

Bezpieczeństwo osób osiąga się przede wszystkim przez odpowiednie techniczne rozwiązanie urządzeń oraz właściwą organizację i dużą dyscyplinę pracy przy urządzeniach stacji.

Porażenie prądem elektrycznym. Ochronę przeciwporażeniową dzieli się na ochronę przed dotykiem bezpośrednim (podstawową) i ochronę przed dotykiem pośrednim (dodatkową). Ochrona przed dotykiem bezpośrednim jest realizowana przede wszystkim przez zapewnienie tzw. odległości bezpiecznych od części znajdujących się pod napięciem oraz przez zastosowanie odpowiednich osłon, ogrodzeń itp. Ochronę przed dotykiem pośrednim, w zakłóceniowych stanach pracy urządzeń, uzyskuje się przez zastosowanie uziemienia ochronnego oraz środków uzupełniających. Szczegółowe wymagania w zakresie ochrony od porażeń podaje norma PN-91/E-05009 [4.18] oraz Rozporządzenie Ministra Przemysłu [4.31] (patrz też rozdz. 11).

Najczęstszą przyczyną porażenia elektrycznego są pomyłki obsługi. Dlatego szczególnie ważna jest nie tylko czytelność i przejrzystość układu połączeń, lecz także stosowanie jednoznacznych oznaczeń pól i aparatów, zawieszanie tablic ostrzegawczych i informacyjnych itp. W celu ograniczenia błędnych operacji łączeniowych stosuje się różnego rodzaju blokady elektryczne i mechaniczne; jednak w czasie eksploatacji nie można zdać się tylko na blokady i nie zwracać uwagi na prawidłowość dokonywanych łączeń.

Zagrożenie od pola elektrycznego praktycznie może występować tylko w rozdzielniach WN i NŃ. Skutki oddziaływania pola na organizm człowieka, pomimo wielu badań, nie są do końca jednoznacznie rozpoznane. Pomimo tego w wielu krajach wydano normy państwowe lub wytyczne w zakresie ochrony ludzi przed oddziaływaniem pola elektrycznego o częstotliwości 50 Hz.

22 Poradnik inżyniera elektryka tom 3