3tom162

4. STACJE ELEKTROENERGETYCZNE 326

Dobór odgromników zaworowych polega na określeniu:

—    najwyższego napięcia roboczego odgromnika U^

—    znamionowego prądu wyładowczego I_Nń

—    rodzaju odgromnika (lekki lub ciężki);

—    poziomu ochrony;

—    klasy zwarciowej.

Najwyższe napięcie robocze U, odgromnika nie może być niższe od najwyższego napięcia roboczego sieci. Należy ponadto uwzględnić napięcie występujące na przewodach fazowych w czasie zwarć niesymetrycznych. Zalecane wartości napięcia U_r odgromników zaworowych podano w tabl. 4.23.

Wskazówki dotyczące doboru rodzaju odgromnika i jego znamionowego prądu wyładowczego podano w tabl. 4.24.

Tablica 4.24. Wskazówki doboru znamionowego prądu wyładowczego i rodzaju odgromnika zaworowego, zaczerpnięto z [4.10]

Znamionowe napięcie sieci	Przeznaczenie odgromnika	Znamionowy prąd wyładowczy i rodzaj odgromnika
	1 — do ochrony izolacji uzwojeń o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV, w transformatorach o napięciu znamionowym górnym
	110 kV i wyższym,	10 kA
	2    — do ochrony izolacji punktu gwiazdowego uzwojeń jw., 3    — do ochrony izolacji punktów gwiazdowych transformatorów, do których są przyłączone dławiki gaszące	lekki
Niższe niż	4 — do ochrony izolacji uzwojeń i punktów gwiazdowych transformatorów
110 kV	w przypadkach nie wymienionych w p. 1-^3	5 kA
	5 — w stacjach zasilających wyłącznie sieci o napięciu znamionowym do 1 kV	lub
	w przypadku, gdy do stacji wprowadzona jest co najmniej jedna linia na	10 kA
	słupach drewnianych	lekki
	6 - do ochrony stacji zasilających wyłącznic sieci o napięciu znamionowym	O ^ IrA
	do 1 kV, do których wprowadzone są wyłącznie linie na słupach przewodzących (stalowych i żelbetowych)	lekki
	7 do ochrony izolacji od przepięć piorunowych i od przepięć łączeniowych	10 kA
110 kV	powstających przy wyłączaniu nieobciążonych transformatorów	lekki
i wyższe	8 — do ochrony izolacji od przepięć piorunowych i od przepięć łączeniowych	10 kA
	o dużej energii powstających np. przy łączeniu nieobciążonych linii	ciężki

Poziom ochrony odgromnika polega na zapewnieniu współczynnika bezpieczeństwa k_h w stosunku do poziomu znamionowego izolacji urządzeń. Współczynnik ten powinien spełniać następujące warunki:

**--^>1,3

V op

Un

^ = 7^ >1,15

^Uol

dla przepięć piorunowych

dla przepięć łączeniowych

(4.35)

(4.36)

gdzie: U_ip, U_u — znamionowe poziomy izolacji dla przepięć piorunowych i łączeniowych, 1Jop, U„ — poziomy ochrony przed przepięciami piorunowymi i łączeniowymi.

Tablica 4.25. Klasy zwarciowe odgromników zaworowych

Klasa zwarciowa	Największa wartość prądu wyłączeniowego symetrycznego kA	Znamionowy prąd wyładowczy kA
A	40
B	20	10
c	10
D	16	5
E	5

Klasy zwarciowe odgromników zaworowych podano w tabl. 4.25. Dobór ich polega na sprawdzeniu, czy prąd wyłączeniowy symetryczny w miejscu zainstalowania odgromnika nie jest większy niż określony dla danej klasy zwarciowej odgromnika.

Dobór odgromników wydmuchowych polega na określeniu:

—    najwyższego napięcia roboczego odgromnika (tabl. 4.23);

—    poziomu ochrony;

—    górnej i dolnej granicy prądowej.

Przy określaniu poziomu ochrony zapewnianego przez odgromniki wydmuchowe współczynnik bezpieczeństwa k_bp = U_ip/U_op dla przepięć piorunowych normalnych (1,2/50 ps) powinien być nie mniejszy niż 1,15.

Znamionowa wartość dolnej granicy prądowej powinna być nie większa niż najmniejsza spodziewana wartość ustalonego prądu zwarcia:

—    dwufazowego — przy ochronie sieci z izolowanym punktem neutralnym lub z kompensacją prądu zwarcia z ziemią,

—    jednofazowego lub dwufazowego — przy ochronie sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor lub reaktancję indukcyjną.

Znamionowa wartość górnej granicy prądowej odgromników wydmuchowych nie powinna być mniejsza niż największa spodziewana wartość skuteczna początkowego prądu zwarcia trójfazowego.

4.4.8. Projektowanie rozdzielnic prefabrykowanych

Projektując typową rozdzielnicę prefabrykowaną należy:

1.    Ustalić prądy robocze i zwarciowe dla wszystkich projektowanych obwodów (pól) i sprawdzić, czy zawierają się one w granicach danych znamionowych wybranego typu rozdzielnicy.

2.    Na podstawie obliczonych prądów roboczych dobrać przekładniki prądowe do poszczególnych pól, ustalając ich typ i przekładnie oraz sprawdzić wytrzymałość zwarciową.

3.    Sporządzić schemat zasadniczy rozdzielnicy na podstawie schematów poszczególnych pól podanych w albumie (katalogu). Schematy te należy uzupełnić danymi znamionowymi dobranych przekładników oraz danymi dotyczącymi zabezpieczeń (prądy znamionowe wkładek bezpiecznikowych, nastawy przekaźników zabezpieczających itp.). Wyposażenie pól powinno być zgodne z podanymi w albumie, wszelkie zmiany są dopuszczalne tylko po uzgodnieniu z producentem rozdzielnicy.

4.    Zaprojektować obwody wtórne (zabezpieczeń, pomiarów, sterowania i sygnalizacji), wykonać schematy zasadnicze i montażowe tych obwodów'.

5.    Zaprojektować system ochrony przeciwporażeniowej (dobrać środki i wykonać niezbędne obliczenia).