5. ELEKTROENERGETYKA PRZEMYSŁOWA 364
Wyznaczanie zapotrzebowania na energię
Zmienność obciążenia zakładu przemysłowego charakteryzuje czas użytkowania mocy szczytowej Ts. Średnie roczne czasy użytkowania mocy szczytowej podano w tabl. 5.15. Są to wartości orientacyjne. W obliczeniach należy korzystać z wartości Ts wyznaczonych dla pracujących zakładów podobnej branży.
Roczne zużycie energii Ea oblicza się ze wzoru
E„ = P. Ts (5.36)
Norma PN-88/E-02000 [5.23] podaje następujące wartości napięć znamionowych:
— sieci jednofazowych prądu przemiennego: 6, 12, 24, 48, 60, 110, 230, 400 V;
— sieci trójfazowych prądu przemiennego (międzyfazowe): 48 V, 400 V, 690V*. 1000 V, 3 kV, 6 kV, 10 kV, 15 kV, 20 kV, 110 kV, 220' kV, 400 kV, 750 kV;
— urządzeń prądu stałego (wartości uprzywilejowane): 12. 24, 36.48. 60, 72,96. 110, 220, 440, 600 750, 1000 V.
Norma nie dotyczy napięć występujących w urządzeniach zasilanych przez własne transformatory i baterie akumulatorów oraz napięć obwodów elektrycznych wewnątrz urządzeń, zestawów urządzeń i obwodów wtórnych.
Napięcia wywierają wpływ na parametry sieci. Ze wzrostem napięcia maleją następujące wielkości:
— prądy obciążenia roboczego,
— straty wzdłużne (obciążeniowe) mocy i energii,
— spadki napięć,
— prądy zwarciowe (przy stałych mocach zwarciowych),
— w niektórych przypadkach przekroje przewodów linii oraz liczba linii równoległych. Ze wzrostem napięcia zwiększają się:
— koszty jednostkowe linii i urządzeń,
— w niektórych przypadkach liczba koniecznych stopni transformacji.
Napięcia sieci zasilającej
Wybór napięcia sieci zasilającej zależy od następujących czynników:
— mocy szczytowej zakładu;
— ukształtowania sieci energetyki zawodowej, z której należy zasilić zakład, a w szczególności od napięcia tej sieci oraz długości linii zasilających zakład;
— zakresu wymaganej mocy zwarciowej;
— napięcia sieci rozdzielczej w zakładzie.
Orientacyjną zależność ekonomicznego napięcia zasilania, w kilowatach, tylko od mocy pozornej S, wyrażonej w megawoltoamperach, (mocy szczytowej P w megawatach) i odległości zasilania /, w kilometrach, podaje wzór Weikerta
f7 = v/3’s + 0,5 / (5.37)
Wzór ten, opracowany w b. NRD, w zastosowaniu do polskich warunków umożliwia
Obecnie stosowane 660 V.
jedynie obliczenie orientacyjnych wartości napięcia. Zalecenia występujące w krajowej literaturze, dotyczące doboru napięcia zasilania w zależności od mocy szczytowej zakładu, podano w tabl. 5.16. Są to również wartości przybliżone, zaś o ostatecznym wyborze napięcia powinna decydować analiza ekonomiczna.
Tablica 5.16. Zalecane napięcia zasilania w zależności od mocy szczytowej, wg [5.10; 5.28]
Napięcie zasilania kV |
Moc szczy wg wskazówek projektowania [5.28] |
owa, MW wg S. Knothcgo [5.10] |
0,4 |
<0,2 |
<0,1 |
6-20 |
$ 15 |
< 10 |
110 |
5^ 150 |
20-f 200 |
220 |
>50 |
> 200 |
400 |
> 150 |
>200 |
Napięcia sieci rozdzielczej średniego napięcia
O wyborze napięcia decydują następujące czynniki:
— napięcie sieci zasilającej,
— liczba i rozmieszczenie na terenie zakładu odbiorników wysokiego napięcia,
— elektrownia zakładowa,
— napięcie sieci rozdzielczej do 1 kV.
Jeżeli zakład jest zasilany średnim napięciem, to w pierwszej kolejności należy rozważyć możliwość zastosowania tego napięcia w sieci rozdzielczej. Przy dużej liczbie odbiorników wysokiego napięcia — napięcie znamionowe tych odbiorników może być korzystniejsze dla sieci rozdzielczej. W przypadku małej liczby lub skupionych odbiorników WN można stosować napięcie sieci rozdzielczej inne niż napięcie odbiorników i dodatkową transformację.
W elektrowniach zakładów przemysłowych generatory o mocy do kilkudziesięciu megawatów mają najczęściej napięcie znamionowe 6 kV. Stosowanie takich generatorów przyłączonych do sieci rozdzielczej WN ma wpływ analogiczny jak odbiorniki WN na wybór napięcia sieci rozdzielczej. Generatory o mocach większych nie mają wpływu na wybór napięcia sieci rozdzielczej WN i są przyłączane przez transformatory do rozdzielni 110 kV.
Sieci rozdzielcze SN — ze względu na napięcie — można scharakteryzować następująco:
— 6 kV — koszty roczne tych sieci są zwykle większe niż koszty roczne sieci SN o napięciach wyższych, obciążonych tą samą mocą; jest to napięcie znamionowe dużych odbiorników i małych generatorów;
— 10 kV — możliwe bezpośrednie zasilanie dużych odbiorników; silniki na to napięcie są jednak droższe i trudniejsze w eksploatacji niż silniki 6 kV;
— 15 kV, 20 kV — znacznie większa przepustowość niż sieci 6 kV i 10 kV, przy tym są prostsze i odznaczają się mniejszymi kosztami rocznymi; stosowane w przypadku braku dużych odbiorników o napięciu 6 kV lub 10 kV;
— 30 kV — rzadko stosowane; przy tym napięciu dla istniejących odbiorników o napięciach znamionowych 6 kV lub 10 kV konieczna jest dodatkowa transformacja, np. 30/6 kV;
— 40 kV, 60 kV — praktycznie nie stosowane;
— 110 kV — stosowane rzadko przy wstępnym rozdziale mocy.
O wyborze napięcia sieci rozdzielczej powyżej 1 kV decyduje analiza techniczno-ekonomiczna, jednak w wielu przypadkach można przyjmować dane z tabl. 5.17.