793

1

Ryc. 24.16. Schemat blokowy rentgenowskiego transmisyjnego tomografu komputerowego KT.

Od czasu. kiedy zbudowano pierwszy tomograf EMI MARK 1 w 1972 roku. w konstrukcji tomografu dokonano wielu zmian. Kolejne stadia rozwojowe są nazywane generacją tomografów. W pierwszej generacji do prześwietleń stosowano wąską wiązkę promieniowania X i pojedynczy detektor (kryształ Nal połączony z fotopowiclaczem). Lampa i detektor poruszały się jednocześnie w tę samą stronę, ruchem postępowym po linii prostej na odcinku równym średnicy prześwietlanej warstwy, po czym następował obrót układu lampa-detektor o 1° i ponownie ruch postępowy (ryc. 24.l7a).

Lampa rentgenowska była włączana tylko w czasie ruchu prostoliniowego i wyłączana podczas obrotu. To skomplikowana procedura zbierania danych, niezbędnych do rekonstrukcji prześwietlanej warstwy, trwała około 5 min. Czas ten uległ znacznemu skróceniu, poniżej 20 s, przy jednoczesnym wzroście rozdzielczości przestrzennej w tomografach II generacji (ryc. 24.17b). Ruch liniowx>-obrotawy został zachowany. Wiązkę skolimowaną zastąpiono wąską wią/ką wachlarzykowatą rozwartą na około 10^p. Kąt obrotu wzrósł z I do 10°. Do rejestracji promieniowania przechodzącego użyto około 30 detektorów skupionych w jednym błoku.

Zmniejszenie czasu do około 3 s. potrzebnego do uzyskania obrazu jednej warstwy. był możliwy w urządzeniach tomograficznych III generacji. gdzie ruch liniowy został wyeliminowany. Zwiększono kąt rozwartości wachlarzykowatej wiązki promieni X do około 60°. która obejmowała całego pacjenta (ryc. 24.17c). Źródło i łuk detektorów (około 200) obracają się wokół pacjenta ruchem jednostajnym, przy czym lampa włączana jest impulsowo.

W tomografach IV generacji lampa wykonuje obrót o 360° wokół pacjenta, a zamocowane detektory na obwodzie koła są nieruchome. Czas otrzymania obrazu jednej warstwy zmalał poniżej U (ryc. 24.17<1). Po każdym obrocie lampy wokół pacjenta stół z pacjentem jest automatycznie wsuwany do wnęki tomografu. Przesuw stołu wyznacza grubość warstwy. W nowych typach urządzeń tomografie znych obrót lampy i przesuw stołu z pacjentem odbywa się równocześnie. Stół z pacjentem przesuwa się ruchem jednostajnym na odcinku równym długości obszaru badania przy równoczesnym obrocie lampy wokół pacjenta. W efekcie tor ruchu wiązki

793