AGF00042

tym drzewa iglaste, zioła i kwiaty. Do znanych olejków eterycznych należą: różany, lawendowy, miętowy, rumiankowy, tymiankowy, imbirowy, anyżowy, eukaliptusowy, kminkowy, jodłowy, świerkowy, skórki pomarańczy, skórki cytryny, drzewa sandałowego i wiele innych, zwy kle o nazwach wywodzących się od nazwy rośliny, z której wydobywa się go.

Wybrane składniki olejku różanego:

geraniol estry geraniolu    nerol citronellol

Przykłady innych terpenów i terpenoidów występujących w olejkach eterycznych:

(+)-a-pincn

Przemysł perfumeryjny należy do jednych z najszybciej rozwijających się gałęzi gospodarki opartej na chemii. Potrzebuje on ciągle nowych produktów dla zaspokojenia dyktatu mody i zmieniających się gustów nabywców. Producenci poszukując nowych związków o niezwykłych właściwościach zapachowych zsyntezowali wiele nieznanych przedtem cząsteczek, często wzorując się na produktach naturalnych. Jednym z nich jest dimetol, składnik perfum o nazwie Poison. zw iązek o delikatnym zapachu frezji. Podobny w budowie do terpenów, jest jednak od nich trwalszy, gdyż nie posiada podwójnych wiązań. Interesującą budowę ma składnik perfum Fahrenheit 1988 - Iso E Super, którego szkielet przypomina seskwiterpeny bicykliczne.

(2.6-dimetylo-2-hepianol)

Perfumy oprócz składników nadających zapach zawierają wiele innych dodatków, pośród nich -utrwalacze. Przez wiele lat do tego celu służyły naturalne produkty, np. muskon, główny składnik zapachowy piżma pozyskiwanego z piżmowca - samca antylopy - Moschus moschiferus -żyjącej wysoko w górach Nepalu i Mongolii oraz cyweton, dominujący zapachowy składnik cywetu — substancji zapachowej kota — Civellicitis civetta — występującego w Etiopii i w krajach południowej Azji. Substancje te wydobywano z zabitych samców, obecnie te zwierzęta są pod ścisłą ochroną. Ich produkty mogą być pozyskiwane jedynie ze zwierząt hodowlanych. Z pow odu trudności w ich hodowli zarówno piżmo jak i cywet są bardzo drogie. W naturze, substancje te wydzielane przez gruczoły znajdujące się w okolicach odbytu służą samcom do znaczenia terytorium oraz jako atraktanty do wabienia samic. Zapach zarówno piżma, jak i cywetu jest dla ludzi odrażający (amoniakalno-zwierzęcy), jednak w' niewielkim stężeniu znacznie polepszają one jakość wyrobów perfumeryjnych.

muskon (3-mciylocyklopeniadekanon) cyweton j(Z)-9-c>klohepładekanon]

7