alpy2

ginie w 1786 r. stworzyło nowy zupełnie sposób widzenia i _%ława Alp zataczała coraz szersze kręgi. Jgpdróżc w Alpy, jaszczai ni do Szwajcarii, już od początku XIX wjeku weszły do , _jn0rt| romantycznych zachowań, co oczywiście rychło wydało . ₇nc i godne uwagi literackie owoce. Nie było to rzeczą przypadku, .i lord Jerzy Byron słynną powieść poetycką The Prisoner of i hillon (1816) pisał w hotelu „Anglctcrrc” w Lozannie, z okien mając widok na Leman. Gdy w XX wieku badacze stworzyli wyodrębnione pojęcie „literatury alpejskiej", rozumianej jako ponadnarodowa i ponadjęzykowa kategoria tematyczna, wtedy okazało się, że do reprezentujących ją twórców naleją pisarze tej miary, co na przykład Jan Jakub Rousseau, Andre Chćnicr, Jacqucs Dclille, Lady Radclife, flocy B. Shelley, Gcorgc Byron, Victor Hugo, Franęois Renć de ^SlUilinand, Alcxandre Dumas, Julcs Michclet, Charles Nodier, Twain. William Wordsworth, Salomon Gcssncr, Albrechtt Haller, August von Plattcn, nie mówiąc o wielkim Goethem. Niektóre z ich alpejskich utworów zyskały sławę wybitnych dzieł literatury powszechnej, inne w swoim czasie odegrały bardzo ważną tołę. czego przykładem może być słynny wiersz Augusta von Platten Einladung zu einer Schweizenrise (1816) zc słowami, które stały się swoistym zaproszeniem w alpejskie góry całego romantycznego pokolenia:

WiUst du durch der Freiheit Eden,

Wo die Berge zeugend reden,

Nicht ein froher Pilger gehn?

Dort, wo freie M Sn ner hausen,

Selbst die StrOme freier brausen Und die Lflfte milder wehn!¹

W literaturze polskiej słowa te odbiły się, dziwne, że nie dostrzeganym przez badaczy jego twórczości, echem w Pieśni o ziemi naszej Wincentego Pola, w słynnych słowach „W góry, w góry miły bracie!”

Tak widziana „literatura alpejska” jest więc swoistą wspólnotą tworzoną przez pisarzy szwajcarskich, niemieckich, francuskich,

' A. von Platten, Einladung zu einer Schweizerreise, fw.l Platens samiliche Werke, Stuttgart b.r., B. 1, s. 63.