AnalizaFinansowaTeoriaPrakty8

T-oria i prakiyka analizyJinansmwj w i>rzethn'/tiorsiivit>

zysk netto+odsetkix(l -stopa podatkowa)

ROC —-;-;-;—;---:-

przeciętny stan kapitału całkowitego

Przyjęcie wielkości przeciętnej w mianowniku wzoru uzasadnione jest zwłaszcza w przedsiębiorstwach rozwijających się, gdy występują zmiany wielkości kapitałów. Przy mniejszych zmianach wystarcza ustalenie przeciętnego stanu w oparciu o średnią arytmetyczną stanu na początek i koniec okresu. W przypadku wystąpienia bardziej znaczących zmian zasadne jest liczenie średniej arytmetycznej ze stanu na początek roku i koniec każdego kwartału.

W tej postaci wskaźnik ten jest miarą efektywności całości zainwestowanego kapitału, niezależną od struktury kapitałowej (finansowej). Nadaje się więc do porównań firm o zróżnicowanych poziomach zadłużenia. Ponieważ w liczniku uwzględnia się zarówno wyniki przynależne właścicielom, jak i odsetki od kapitału obcego należne wierzycielom, jest wskaźnikiem wewnętrznie spójnym.

Problemem jest natomiast samo pojęcie kapitału całkowitego. W literaturze polskiej jak i zagranicznej kapitał ten, jak już przedstawiono, jest różnie definiowany. W najbardziej ogólnym ujęciu wyróżnia się trzy definicje kapitału całkowitego, a mianowicie jako sumę:⁷²

-    kapitału własnego i kapitału obcego długoterminowego,

-    kapitału własnego, kapitału obcego długo- i krótkoterminowego oprocentowanego,

-    pasywów, co powoduje, że kapitały utożsamiane są ze źródłami finansowania.

Jeżeli kapitały całkowite definiuje się jako ogólną sumą pasywów to często wskaźnik rentowności kapitału całkowitego utożsamiany jest ze wskaźnikiem rentowności aktywów (Return on Total Assets - ROA), który oblicza się następująco:

x 100

ROA =

zysk netto

przeciętny stan aktywów

Pole recepcji tych dwóch wskaźników pokrywa się, a ponadto konstrukcja wskaźnika rentowności aktywów zawiera wiele niekonsekwencji. Porównuje się bowiem zysk netto, który stanowi wynagrodzenie dla właścicieli z całością kapitału pochodzącą zarówno z wkładów właści-⁷² A. Dulinicc, op.cit., s. 12-14.

168